Zanger Stef Bos over zijn verhuizing naar Antwerpen

Amper een halfuur rijden van Antwerpen, in het dorpje Wachtebeke, ligt achter groen het huis van Stef Bos verscholen. Daar woont hij met zijn vrouw en kinderen in het paradijs: een omgebouwde boerderij, studio, woonruimte en kinderwalhalla in één. En de ontvangst is ook nog eens hartelijk: met uitgestoken hand komt hij op ons af. Waarna we in zijn werkkamer –boven de studio, vol met boeken, het bureau van zijn opa voor een raam met prachtig uitzicht– terechtkomen.

Wanneer heb jij een band gekregen met België?
Ik kom uit Veenendaal en studeerde in Utrecht, ik deed daar de lerarenopleiding. Ik had de publieksprijs gewonnen van Cameretten, in 1982 of zoiets, en er begon iets in mij te broeien. Chiel, mijn kompaan, vertrok naar de Theaterschool in Antwerpen. Hij was iets mondiger dan ik hij was Don Quichot, ik Sancho Panza, dat was toentertijd wel een beetje de story of my life – en ik werd verliefd op die stad. Verliefd op het feit dat je ergens je eigen taal hoort, maar dat het een andere cultuur is. De taal is ook nét anders. Ik had de lerarenopleiding af en zei tegen mijn pa: ‘Ik ga iets anders doen.’ Op een junidag trok ik voor de audities naar Antwerpen, werd aangenomen en daar ging de toekomst open. Zo voelde dat.

Wat vond je in België wat je in Nederland niet vindt?
Zo is het nooit geweest voor mij. Ik had een schop onder mijn achterste nodig om in beweging te komen. Om voorbij mijn eigen horizon te komen. Maar ondertussen zoek je altijd naar de moederschoot van een vaderland. Dat is bijna een contradictie. Raar: ik vond het belangrijker dat ik mijn ding kon doen in Nederland dan in België, terwijl ik híer begonnen ben. Naarmate ik ouder word, krijg ik ook steeds meer hang naar Nederland. Dat krijg je er niet uit, het zit erin geramd. In het begin dacht ik dat ik hier moest assimileren, deel moest zijn van de gemeenschap. Maar dan kom je erachter: ze blijven je zien als een Nederlander. Die jongen uit een middenstandsgezin uit Veenendaal, een dorp, dat bén ik, daar is niks mis mee.

Als je een rebel van aard bent ontworstel je je op eigen kracht. Jij moest naar het buitenland om los te komen.
Ja, ik ben gematigder inderdaad. Ik heb nooit een hekel aan Nederland gehad. Ik wil gewoon kijken wat er aan de andere kant gebeurt. Zo ben ik ook in Zuid-Afrika terecht-gekomen, heb sowieso veel door Afrika gereisd. Altijd de ruimte zoeken die ik niet ken. Ik was wel bang, maar moest het toch doen.

Vind je het ook een prettige positie om de buitenstaander te zijn?
Na heel veel jaar begin je dat soort analyses toe te passen, maar ik heb geen idee of het nou echt waar is. Ik ben de derde in het gezin, ik kwam er achteraan fietsen. Dan zit je in een vrije positie. Mijn zus en broer hadden de meeste muren al geslecht. De mensen dachten bij ons dat er maar twee kinderen waren: ‘Heeft Bos nog een derde?’ Dat was ik. Ik was altijd de observator in het gezelschap. Hier in het dorp ben ik het ook. Ik voel me ook een beetje een muzikale journalist, ik blijf onafhankelijk.

Kijk je ook in je liedjes meer naar je omgeving dan naar jezelf?
Soms voel ik me een lege huls, alsof ik maar een poort ben waar het verhaal doorgaat. Na een voorstelling denken mensen vaak: jij wéét het, hè? Nee, Ik weet helemaal niks. Ik heb soms een helder moment, meestal door gesprekken met mensen of na het lezen van een boek. Dat is het.

Lees meer in VARAgids 28-29 vanaf pagina 8.