Zandloper

Ruben Smit brengt het leven op en rond het strand in beeld in zijn nieuwe natuurfilm Strand. Een voorproefje aan de hand van zijn eigen foto’s.

Storm 

Deze foto is gemaakt op het strand bij Paal 9 op Texel, vlakbij de Horsduinen. Dit is de plek waar de storm, bij noordwestenwind, het hardst is van heel Nederland. Hier wordt dan regelmatig windkracht 10 gemeten. Als je storm wilt zien, moet je naar Paal 9. Voor de film wilde ik graag een goede storm filmen, want een storm maakt en breekt. Enerzijds zorgt het voor hoogwater en een aangetaste kustlijn, anderzijds zorgt het ook voor stranding van vloedmerk en het verplaatsen van zand, waardoor nieuwe natuur kan ontstaan.

Primair duin 

Wat we hier zien is een primair duin: een duin die in één dag wordt gevormd. Daarvoor is
wel een windkracht 4 of hoger nodig. En als je goed kijkt, zie je bovenin een plukje biestarwegras, het belangrijkste plantje van Nederland. Biestarwegras is namelijk de ideale zandvanger. Het zand hoopt zich op tussen zijn wortels, een duintje ontstaat en uiteindelijk ook echt hoge duinen. Die duinvorming rond dit plantje heeft ervoor gezorgd dat West-Nederland is ontstaan. Hele delen zijn, duizenden jaren geleden, van de zee afgesnoept waarbij door het droogvallen een zoetwatermilieu en veengrond ontstond. Zonder dit kleine grasje was het westen van Nederland in feite nog zee geweest.

Dwergstern 

De eitjes van een dwergstern. Een soort meeuwachtige vogel, niet veel groter dan de merel. Hij broedt vooral op de Waddeneilanden en de Zeeuwse stranden op zo’n 100 meter van de branding, op kaal zand, waar het hard waait en stuift. Maar dit is ook de plek waar mensen gaan wandelen met hun hond, waardoor de nesten verstoord worden. Het is een van de grootste conflicten van het strand. Je ziet hier de hond van de boswachter, want we moesten deze scène gecontroleerd opnemen, bij een nest dat al verlaten was, een mislukt nest. In de film zie je de voortdurende invloed van de mens op de strandnatuur. Het strand is een plek van recreatie, maar het is ook een compleet en complex ecosysteem. Die gaan niet altijd samen.

Lees verder op blz. 26 van VARAgids 5.