Waar moeten we op letten in de nieuwe Breaking Bad-film El Camino?

Op de vraag ‘wat is de beste televisieserie ooit?’ antwoorden velen Breaking Bad, gemaakt tussen 2008 en 2013. Naar de première van de eerste Breaking Bad-film El Camino, vanaf elf oktober te zien op Netflix, wordt door hen reikhalzend uitgekeken. Kan bedenker/regisseur/schrijver Vince Gilligan nog iets zinvols toevoegen aan zijn doordachte en gepolijste creatie? Die bovendien, in tegenstelling tot geliefde series als Game of Thrones en The Sopranos, een voor de meeste kijkers bevredigend slotakkoord had en na de laatste aflevering ‘af’ voelde.

Breaking Bad toonde de opkomst en diepe, diepe val van twee zeer complexe personages. Walter White, een suffe middelbare scheikundeleraar die uit geldnood synthetische drugs begint te maken en zich ontpopt tot een monsterlijke crimineel met een moreel vacuüm op de plaats waar bij gewone mensen de ziel zit. En zijn voormalige leerling en zakenpartner Jesse Pinkman, met wie White de blauw gekleurde en ongewoon zuivere drug ‘crystal meth’ brouwt die de basis is van hun onwaarschijnlijke drugsimperium en rijkdom. Vijf seizoenen lang zagen we hoe die twee hun eigen levens en die van hun geliefden totaal ontwrichten en onder hun klanten en tegenstanders een spoor van dood en leed trekken. Kijkers aan wie dat allemaal voorbij is gegaan kunnen zich nog steeds wenden tot Netflix, waar de serie integraal is te zien. Ter voorbereiding op El Camino, hetgeen ‘de weg’ betekent en waarover bij het ter perse gaan van deze gids nog vrijwel niets is prijsgeven door de makers, kun je met een paar (zeer) stevige marathonsessies de boel inhalen. Ga er maar aanstaan: Breaking Bad de serie duurt vierentwintig uur en tweeëntwintig minuten. De moeite wel waard. Sterker: zelfs het nóg een keer kijken naar Breaking Bad blijkt de moeite waard.

Want dan vallen dingen op die eerder minder in het oog sprongen. Bijvoorbeeld het gebruik van kleur en de subtiele vooruitwijzingen die in de serie zijn verwerkt. Neem – nu volgen wel enkele kolossale spoilers – het intrigerende begin van het tweede seizoen. Walter en Jesse hebben contact gelegd met crimineel Tuco die hun drugs wil afnemen en verhandelen. Hij sloeg aan het eind van seizoen één op de afgelegen autosloperij waar ze hebben afgesproken een medewerker dood, om niets. Walter en Jesse beseffen in welke wrede bedrijfstak ze terecht zijn gekomen. De eerste scène van seizoen twee sluit hier absoluut niet op aan. Aan het begin van die aflevering, getiteld ‘Seven Thirty-Seven’, zien we een zwembad, in zwart wit gefilmd, waarin een plastic oog drijft. Het enige wat we horen is het klotsen van het water. Als de camera onderwater duikt, zien we daar een knuffelbeest dat felrood is, een gigantisch contrast met het verder zwarte-witte beeld. Als het beestje om zijn as draait, zien we dat het deels zwartgeblakerd is. En dan pats-boem de openingstitels van de serie, waarna we terug zijn op de autosloperij uit het slot van het vorige seizoen.

In televisie-jargon heet zo’n opening vóór de begintitels die zeer intrigeert maar ook los lijkt te staan van het verhaal een ‘cold open’ en Vince Gilligan bleek er in Breaking Bad en later in zijn andere serie Better Call Saul een meester in. Veel later aan het eind van seizoen twee, begrijpen we pas dat het geschroeide knuffelbeest uit de lucht in het zwembad van Walter White is gevallen omdat de luchtverkeersleider wier dochter Walter letterlijk liet stikken in haar eigen braaksel, zo geschokt is door haar dood dat hij een fout maakt. Daardoor botsen twee Boeings 737 boven Albuquerque, de stad waar de serie zich afspeelt, en bedelven de straten onder een regen van brokstukken en lijken.

Een niet al te subtiele onderstreping van de bijbelse schaal die de rampen die Walter White aanricht inmiddels hebben aangenomen. De drijvende knuffel is niet de enige hint naar die ramp: op de autosloperij berekent Walter in zijn auto dat hij 737 duizend dollar met de drugshandel moet verdienen om uit de zorgen te raken. Op het moment dat hij ‘seven thirty-seven’ uitspreekt, horen we boven de auto in de verte een vliegtuig overkomen. Dat soort subtiele dingen merk je alleen op bij een tweede keer kijken. Net als de overdreven felle kleur van alleen de rode auto’s op de autosloperij, als metafoor voor het ultra-geweld dat Tuco er toepaste. En het feit dat in de volgende scène, als de geschokte Walter zijn frustratie en angst over Tuco’s gedrag botviert door zijn zwangere vrouw Skyler aan te randen, helemaal in naar groen licht is gedrenkt en dat het gezichtsmasker dat Skyler heeft opgesmeerd diezelfde kleur groen heeft. Tijdens de aanranding bonkt ze met haar gezicht tegen de ijskast, waarop een groene veeg achterblijft die iets later door de zoon wordt gezien, als stille getuige van een kant van zijn vader waarvan hij geen weet heeft.

In het volgende shot zien we Jesse een revolver kopen omdat hij bang is voor Tuco, terwijl hij guacamole zit te eten: weer datzelfde groen. Het is subtiel, maar ook te opvallend om toeval te zijn en Vince Gilligan heeft in interviews gemeld dat er inderdaad diep over kleur is nagedacht. De namen van Walter White en Jesse Pinkman, het adres van Walter – Negra Arroyo Lane ofwel Zwarte Beeklaan – en de blauwe kleur van de crystal meth die hij en Jesse maken bijvoorbeeld. Normaal is dat spul wit maar die van hen is blauw, wat onder gebruikers een teken van kwaliteit wordt en dat als kleur de levens van Walter en Skyler binnendringt naarmate hij succesvoller is. De jurken, de shirts, de muren en het licht; allengs wordt alles blauwer naarmate de serie vordert. Alleen Marie, de zus van Skyler, houdt het bij paars; haar outfits en huis zijn zo totaal en onbarmhartig paars, vijf seizoenen lang, dat geen enkele kijker dat gemist kan hebben. Maar dat de namen van afleveringen één, vier, tien en dertien van seizoen twee de zin ‘Seven Thirty-Seven Down Over Albuquerque’ vormen en dus net als de knuffel en het vliegtuiggeluid vooruitwijzen naar het schokkende einde van het seizoen, dat zie je pas als je héél goed kijkt.

Dat gaan wij ook doen naar de film El Camino, waarvan de trailer erop lijkt te wijzen dat die onmiddellijk begint nadat Jesse Pinkman in de laatste minuut van de serie keihard wegreed van die gedenkwaardige, extreem gewelddadige en schokkende laatste scène met Walter. Hard huilend in een auto met verontrustend knalrode bekleding. Dat móét welhaast een slecht voorteken zijn.