Victoria S03E01: kostuumdrama is ordinaire verkleedpartij

‘We zijn Engels. Soms mopperen we, soms protesteren we, maar we zijn geen revolutionair volk’, aldus koningin Victoria (Jenna Coleman). Het is 1848, de Britse onderdanen – zeker in de lagere klassen – eisen in navolging van hun Franse lotgenoten meer rechten, en in sommige gevallen de omverwerping van de monarchie. Maar de (alweer) zwangere heerseres verwacht, in tegenstelling tot enkele van haar adviseurs, dat het wel mee zal vallen. Zelfs nadat de Franse koning Lodewijk Filips (Vincent Regan) is uitgeweken naar de andere kant van het kanaal, om de guillotine te omzeilen. Een boze meute bij het paleis, aan het einde van de eerste aflevering, voorspelt daarentegen weinig goeds.

Maar Victoria heeft ook – zie Brexit, vooralsnog – een beetje gelijk. De Fransen zijn historisch gezien echte rebellen, de Engelsen ietsjes meer loyalistisch (zie wie Buckingham Palace vandaag de dag bewoont!). Niettemin willen de Engelse arbeiders in Victoria ook beter betaald krijgen, en mee kunnen stemmen in het parlement. Het zal nog decennia duren voordat er iets wezenlijks voor hen wordt geregeld, maar het begin is er. (Het is frappant hoe kostuumdrama’s soms in de pas lopen met de hedendaagse realiteit, waarin maatschappelijk onbehagen eveneens het nieuws beheerst, en je vraagt je af of de makers hier expres mee spelen.)

In het Britse koninklijk huis is de onvrede in het grootste gedeelte van de eerste aflevering nog een ver-van-mijn-bed-show. We zien hoe Victoria vanuit de barokke wandelgangen nerveus door ramen naar buiten gluurt, als een negentiende-eeuwse kopie van de net zo naïeve Marie-Antoinette. Sowieso is Victoria niet een drama waarin feminisme prevaleert, want het titelpersonage bezigt de meest achteloze uitspraken, zoals wanneer ze prevelt: ‘Haat het volk mij?’

Victoria staat bol van dergelijke aanstellerij. Exemplarisch is wanneer de beschimpte koning Lodewijk Filips op een gegeven moment wordt onthaald door Victoria en haar gevolg, want de beste man moet toch ergens overnachten. Hij steekt meteen zijn koude handen boven het haardvuur, om vervolgens te proclameren: ‘Ik had het zo koud.’ Ja, hij was een kille tiran, de metafoor is nogal opzichtig. Of tegen het einde, wanneer een door een demonstrant geworpen steen uitgerekend het raam raakt waar Victoria staat te koekeloeren, waarop prompt haar weeën beginnen – en een scène volgt waarin de spanning van de protesten parallel loopt aan de spanning van de bevalling.

In tegenstelling tot The Crown , of Downton Abbey lijkt het alsof de makers van Victoria geen intenties hadden om naast zwoele televisie ook waarachtig inzicht te bieden in de geschiedenis, of complexe verhalen te willen delen met de kijker. Dat maakt dat het koninginnendrama ook in het derde seizoen niet veel meer is dan een ordinaire verkleerdpartij.