Unlocked: A Jail Experiment S01E01-02: portret van dubieus gevangenisexperiment

Het regime van een gevangenis wordt op aandringen van de directeur aanzienlijk versoepeld. Leidt dat tot chaos?

Een sheriff uit Arkansas komt in Unlocked: A Jail Experiment met een lumineus idee. Wat als de gevangenen in zijn penitentiaire inrichting veel meer vrijheid krijgen? Zal de chaos dan uitbreken? Of ontstaat er dan een nieuw equilibrium? Op zich een fascinerende propositie. Voor de camera vertelt de ambtenaar dat gedetineerden in andere landen meer rechten en meer bewegingsruimte hebben – en dat het er buiten de Verenigde Staten vaak lang niet zo bloederig aan toegaat. Het is verrassend dat een sheriff uit een tamelijk conservatief gebied zich in tegenstelling tot veel van zijn vakgenoten wel verdiept in vakliteratuur.

Tegelijkertijd is hij nog niet volledig overtuigd van zijn plan. De gevangenen evenmin. Zij zitten normaliter 23 uur per dag vast. Op enkele mannen na, die schoonmaken en andere klusjes uitvoeren. Nadat de deuren definitief dag en nacht opengaan, ontstaat er een machtsstrijd tussen de oude(re) gedetineerden en de jonge honden. De oudere mannen, die de regie in handen nemen, willen rust; spelletjes spelen met hun lotgenoten. Maar de jongelingen willen zich zeker niet laten koeioneren. In die zin levert het experiment al snel interessante inzichten op: met gedetineerden die overduidelijk vooruit durven te kijken en gedetineerden, veelal de jongere, die vooral in het nu leven.

Maar valt dit alles niet onder de noemer exploitatie? Je kan je als kijker niet aan de indruk onttrekken dat de makers vooral smeuïge televisie willen maken, over stevig getatoeëerde macho’s die voor de camera stoere gebaren maken. Moet je die mannen niet tegen henzelf beschermen? De sheriff belooft en hoopt dat zijn experiment uiteindelijk voor de gedetineerden zal leiden tot betere kansen buiten de gevangenismuren. De makers lijkt echter te mikken op drama in de gevangenis zelf.

Unlocked: A Jail Experiment, vanaf woensdag 10 april 2024 in zijn geheel bij Netflix