Trees of Peace: weinig discreet vermaak

In het op waargebeurde verhalen gebaseerde Trees of Peace zitten vier vrouwen tijdens de genocide in Rwanda in 1994 om uiteenlopende redenen ondergedoken in de kelder onder een keuken. Terwijl op gehoorafstand Hutu’s Tutsi’s vermoorden, zwijgt het viertal – waaronder een non, een witte weldoener en een zwangere vrouw – met tranen in de ogen. 81 dagen zitten ze uiteindelijk gevangen, terwijl ze af en toe door de echtgenoot van de zwangere vrouw worden voorzien van voedsel. Tegen de tijd dat kust vrij is zijn meer dan een miljoen Rwandezen vermoord. Maar de vrouwen overleven het door elkaar te leren vertrouwen.

In het begin domineert gekibbel in de kelder, waar de vrouwen bijna per toeval gezamenlijk in terecht zijn gekomen: wie is een Hutu? Wie is een Tutsi? Waarom ben jij hier? En de witte weldoener – een Amerikaanse met een verleden – wordt al helemaal met argusogen aangekeken. Maar filmmaker Alanna Brown lijkt dus al snel te fluisteren: dit zijn vrouwen, die overwinnen alles. Dat dit een onrealistische en bijna schadelijke insteek is voor een film over een onwerkelijke historische gebeurtenis moet je maar voor lief nemen. Trees of Peace draait niet om vrouwen, of om Rwandese vrouwelijke slachtoffers, maar om de vier vrouwen in de kelder.

Brown hanteert conventies uit het horrorgenre – onbekenden wandelen door het huis, vreemde stemmen zijn ineens te horen – om te onderschrijven hoe nijpend (en spannend) de situatie voor het viertal wel niet is. Dit zou je zonder blikken of blozen het exploiteren van een gruwelijkheid kunnen noemen. De sentimentele soundtrack onderstreept dat: Trees of Peace memoreert aan de onwerkelijkheden in Rwanda, maar is ook een product met een nadrukkelijk doel. Vermaken en onderwijzen. Dat vermakelijke facet leidt er echter toe dat de film bij vlagen nogal onsmakelijk overkomt – en dat is zeker niet de eerste keer dat dit voorkomt.

Het verbeelden van genocides vereist tact, en soms ook een discrete of geprononceerde visuele vorm. Dat ontbreekt spijtig genoeg totaal in Trees of Peace.