The Salisbury Poisonings: hoe nietsontziend Rusland kan zijn

Foto credits: KRO-NCRV

Twee mensen zitten op een bankje, voor een winkelcentrum: een oudere man en een jonge vrouw. Opeens happen ze allebei naar adem en beginnen ze te schokken en te braken. Er rennen snel voorbijgangers op ze af om hulp te bieden, de politie is snel ter plaatse.

Met dit tafereel in de openingsscene van The Salisbury Poisonings begon een nachtmerrie voor het slaapdorpje in het Britse graafschap Wiltshire met krap 40.000 inwoners. Russische oud-spion Sergei Skripal – die rond de millenniumwisseling overstapte naar de Britse geheime dienst – en zijn dochter Yulia werden wereldnieuws, net als novitsjok, het experimentele gif waarmee ze waren belaagd. De hele stad verkeerde in gevaar door dit onzichtbare en nauwelijks te traceren chemische wapen; het leger nam wekenlang bezit van de stad.

The Salisbury Poisonings biedt een vrij feitelijke, nauwgezette, indrukwekkende reconstructie van die hectische periode door de ogen van een aantal hoofdrolspelers: ambtenaar Tracy Daszkiewicz van Volksgezondheid (Anne-Marie Duff), agent Nick Bailey (Rafe Spall) en Ross Cassidy (Mark Addy), een vriend van Skripal. De makers van de serie weten op een knappe manier het schrille contrast te tonen tussen journaalbeelden die we dagelijks voorgeschoteld krijgen en de impact die grote woorden en daden op gewone mensen hebben. In de introductie van elke aflevering wordt in een snelle montage getoond wat de wereld zag: de eerste berichten over de aanslag, de beschuldigingen richting Rusland, VN-vergaderingen, een gedeeltelijke Britse boycot van het WK voetbal in Moskou.

Daartegenover staat de paniek in de straten van Salisbury. Het gevecht tegen de klok om uit te zoeken waar het gif zich mogelijk kan schuilhouden en de angst van de verantwoordelijken en de inwoners (die zich niet half beseffen hoe groot het gevaar is). Maar ook de pennenlikkers die al na een paar dagen klagen dat het te veel tijd en geld gaat kosten en de lokale ondernemers, die hun stad en dus broodwinning in korte tijd melaats zien worden. Een charme-offensief van prins Charles moest Salisbury na het incident weer helpen enige credits bij het publiek terug te winnen.

Wat vooral blijft hangen is hoe nietsontziend Rusland en president Poetin, die van de aanval geweten moet hebben, toen al waren. Om een oude rekening te vereffenen werden zonder blikken of blozen de levens van tienduizenden Britten op het spel gezet. De makers hadden niet kunnen weten hoe pijnlijk actueel die onderliggende moraal op dit moment zou zijn.