The Minister S01E01: ageren tegen het establishment

Politicus Benedikt Rikarosson (Ólafur Darri Ólafsson) wordt vanaf de openingsscène van het IJslandse drama The Minister opgevoerd als een manische gek die in zijn vrije tijd maniakaal om zich heen schreeuwt op idyllische weiden. De corpulente reus, die het gezicht vormt van de Onafhankelijke Partij, wil de IJslanders voor zich winnen tijdens de aankomende parlementsverkiezingen, niet met traditionele beloftes van een stabiele economie, maar met de slogan ‘Wees geen idioot’. Want alleen idioten stemmen niet, is de onomwonden boodschap – en het is natuurlijk mooi meegenomen als de 'weldoordachte' stemgerechtigden straks ook nog even op Rikarosson stemmen.

Tijdens een debat, dat live op nationale televisie wordt uitgezonden, blijkt opnieuw hoe labiel Rikarosson is, als hij de kijkers belooft dat hij pas bij een opkomst van 90% (en bij winst, uiteraard) een regering zal vormen. Maar het IJslandse electoraat eet uit zijn hand en de Onafhankelijke Partij mag de premier gaan leveren. Rikarosson heeft het onmogelijke bewerkstelligd, maar lijkt nog steeds erg te leunen op zijn intuïtie, tegen het zere been van sommige van zijn partijgenoten. Ólafsson, intussen hét acteerboegbeeld van IJsland, speelt zulke scènes met een speelse naïviteit op zijn gezicht. Proefballonnetjes oplaten is een evident bevredigende exercitie.

Met als gevolg dat je je soms afvraagt: is dit serieus? Of satire? Want populistische politiek is, zeker in de 21ste eeuw, soms onbedoeld geestig en ironisch. Precies die boodschap staat in The Minister centraal: hoe je mensen die keer op keer menen de democratie serieus te nemen misschien met een korrel zout moet nemen; never state the obvious. Flapuiten als Rikarosson, die televisietoespraken van hunzelf tot diep in de nacht terugkijken – die zijn gaan houden van hun beeltenis op de beeldbuis. En ondertussen proberen zijn collega’s zijn onevenwichtige gedrag – dat ligt na de eerste aflevering in de lijn der verwachting – te maskeren.

Alles voor de macht is het credo. Ook saillant aan The Minister is dat de vraag wordt opgeworpen of intuïtieve mensen wel goede politici kunnen zijn. Omdat, ere wie ere toekomt, Rikarosson wél een punt heeft als hij zich uitspreekt tegen het establishment, de beroepspolitici die vastgeroest zitten in het pluche, die geen idee meer hebben wat er in hun land leeft. Dat is de crux van het drama, dat je als kijker ineens mee zit te deinen met een populistische gek. Ólafsson, met zijn fijne baritonstem en bijzonder innemende performance, zou het in dat opzicht goed doen als minister-president.