Kijktip: The Nanny op Videoland

'Oh Mister Sheffield!'

Handen in de lucht: wie hoorde er bij het lezen van deze drie simpele woorden in hun hoofd ook direct het heel herkenbare nasale stemgeluid dat ermee gepaard gaat? Het is in The Nanny (1993-1999) een veelgebruikte uitroep van Fran Fine, een Amerikaanse schoonheidsconsulente uit Flushing, Queens, die per toeval oppas wordt van het driekoppige kroost van de Engelse musicalproducent Maxwell Sheffield (Charles Shaughnessy). De uitroep volgt overigens meestal nadat Fran zich weer eens ernstig in de problemen heeft gewerkt.

De titelrol van deze sitcom wordt met veel stijl en flair vertolkt door Fran Drescher, die de serie - samen met haar toenmalige echtgenoot Peter Marc Jacobson - bedacht. Fran Fine was niet de meest voor de hand liggende keuze als heldin. Allereerst is er het stemgeluid: nasaal en doordringend, met een vet accent waar je een broodje pastrami mee kunt beleggen. Interessant weetje: Drescher heeft spraaktherapie gehad om ‘normaal’ te praten. Dat lukte, maar alleen als ze in slowmotion praatte, waardoor ze alsnog naast rollen greep, waaronder eentje die uiteindelijk naar Jane Seymour ging. 'Ze vertelden mijn manager: "Weet je, ze deed het best goed, maar ze sprak te langzaam en het is maar een miniserie van achttien uur’”, grapte Drescher eerder dit jaar in een interview.

Net zo aanwezig als haar stemgeluid is haar Joodse afkomst: van het uitgebreide Jiddische lexicon waar Fran regelmatig uit put en haar constante zoektocht naar een echtgenoot en de beste koopjes, tot de onlosmakelijke en beknellende band tussen Fran en haar moeder Sylvia (Renée Taylor), wier leven voornamelijk bestaat uit eten, haar dochter aan de man brengen (het liefst een Joodse dokter) en teleurgesteld zijn in haar dochter omdat ze nog niet aan de man is (‘You’re killing me!’).

Oorspronkelijk wilde de tv-maatschappij van Fran Fine een Italiaans-Amerikaanse dame maken. Dat zou meer mensen aanspreken. Maar Drescher – zelf Joods – hield voet bij stuk. Dit is de wereld die ze kent. Haar ouders in de serie – waarvan de vader pas in het allerlaatste seizoen meer is dan alleen een rondzwervend toupetje – zijn geïnspireerd op en vernoemd naar haar eigen ouders (zelfs de pomeriaan Chester in de serie is Dreschers eigen hond).

Niet iedereen was gediend van de dik aangezette Joodse typetjes en typeringen, maar het overgrote deel van de kijkers – Joods of niet – voelde juist een verwantschap met een serie die zijn culturele en etnische achtergrond, inclusief alle bijbehorende eigenaardigheden, omarmt.

Producenten zagen daarnaast Fran graag in een T-shirt en spijkerbroek, maar ook daar voer Drescher op haar eigen kompas, en hield vast aan de speciaal voor de serie gemaakte bonte ensembles, die precies aansloten op Frans superslanke figuur en uitbundige persoonlijkheid.

En zo maakten Drescher en kompanen een inmiddels iconische sitcom, die sinds de première in 1993 altijd wel ergens in de wereld op tv te zien is geweest (hier in Nederland staat de hele serie nu op Videoland) en die in 1999 in Nederland nog een Zilveren Televizier Tulp won. Pre-corona waren er zelfs plannen voor een The Nanny -musical op Broadway, die Drescher samen met Rachel Bloom ( Crazy Ex-Girlfriend ) zou gaan maken.

Ook bij terugkijken is The Nanny nog steeds verrassend sterk. Sommige zaken zijn wel onvermijdelijk gedateerd. Gastoptredens van semibekenden, zoals ‘buurman’ Roger Clinton (inderdaad, de broer van Bill) en Marla Maples (haar ex maakt – helaas – ook nog even zijn opwachting), zullen nieuw publiek waarschijnlijk weinig meer zeggen, maar ook de cameo’s van bekendere gezichten, van Elton John en Roseanne Barr, tot Joan Collins, Ray Charles en zelfs Jon Stewart in zijn acteerdagen, zorgen voor gemengde resultaten (Pamela Anderson is wel verfrissend leuk). Daarnaast is het onmogelijk om geen plaatsvervangende schaamte te voelen bij de aflevering met een tot sultan omgeschminkte Shaughnessy die Fran, ogenschijnlijk onder dwang, wil toevoegen aan zijn Midden-Oosterse harem.

Maar de belangrijke elementen hebben de tand des tijds wel doorstaan, zoals de vurige en voortdurende vete tussen butler Niles (Daniel Davis) en Maxwells werkpartner C.C. Babcock (Lauren Lane). Stralend middelpunt is uiteraard nog steeds Fran, die altijd ongegeneerd zichzelf blijft, zelfs wanneer ze zich in haar afgeprijsde designer hakken, als een Joodse Lucille Ball , van de ene in de andere onhandige situatie stort. Fran is geweldig, precies zoals ze is, inclusief opvallende kleding, schelle stem en onuitputtelijk overenthousiasme. Dat ze daarbij wel passief wacht tot Maxwell zich dit ook realiseert, nemen we dan graag voor lief.