Springvloed S01-02: middelmatige Nordic Noir

‘Nordic Noir’, zo wordt de vloedgolf aan Scandinavische krimi’s omschreven: kronieken van dood en verderf gesitueerd op een tamelijk onschuldige plek. De term verwijst naar film noir; verhalen die zich afspelen op werkelijk verdorven plekken als het vooroorlogse Los Angeles. Maar de Noren, Zweden en Denen hebben zich de conventies van het duistere genre eigen gemaakt, en exporteren titels als The Bridge en Borgen over de hele wereld. In het kielzog van dergelijke succestitels volgde een veelvoud aan middelmatige, generieke thrillers. Springvloed is er daar één van. Raymond Chandler (1888-1959), de schrijver van film noir-klassiekers als The Big Sleep, zou zich er allicht over beklaagd hebben.

Tijdens de springvloed staan de zon, de maan en de aarde op een rij. Het is een eigenaardig fenomeen dat zich historisch gezien leent voor heidense rituelen. Het is 1990 en in de duistere openingsscène van het eerste seizoen zien we hoe een zwangere Spaanstalige vrouw in een baai verdrinkt: ze is tot aan haar nek in het zand begraven, terwijl het waterpeil stijgt. In het heden maakt aspirant-detective Olivia Rönning (Julia Ragnarsson) kennis met de zaak, in de collegebanken van de politieacademie. Ze raakt er zodanig door geïntrigeerd – ook omdat haar vader 25 jaar eerder belast was met het onderzoek naar de wanstaltige daad – dat ze zelf op onderzoek uitgaat.

Daar is dan toch weer de vergelijking met Raymond Chandler: met een pizzadoos op tafel komt ze à la speurder Philip Marlowe uit The Long Goodbye (ken je klassiekers) haar onhebbelijke drang tot het oplossen van de misdaad tegemoet. Op de muur verschijnen hints en aantekeningen – een krimi kan niet zonder zo’n kleurrijke wand. Via een oud-collega van haar vader komt ze erachter dat de zaak nog geopend is: dat kan er tevens op duiden dat men iets te verbergen heeft (in veel landen heeft het openhouden van zaken tot gevolg dat de bijbehorende dossiers niet opvraagbaar zijn). Bovendien is het 25 jaar later: DNA-onderzoek kan ook soelaas bieden.

Genoeg redenen om te achterhalen wie de dader is dus. In deze boekverfilming – ja, menig Nordic Noir verscheen eerst in boekvorm – passeren ook nog andere thema’s de revue, waaronder dakloosheid en gratuit straatgeweld van gemaskerde mannen. In het tweede seizoen stuit Olivia, dan inmiddels volwaardig politieagent, op een dubbele moord: een geënsceneerde zelfmoord van een douanier in Stockholm wordt weer gekoppeld aan de dood van een blinde vrouw in Marseille. Drugs speelt in het tweede deel wellicht een grote rol van betekenis, zoveel is duidelijk.

Springvloed is vakkundig gemaakt, en degelijk geacteerd. Niet meer, niet minder. Maar het feit dat vrijwel alle Nordic Noir op elkaar gaat lijken, heeft tot gevolg dat als je er één hebt gezien, je de rest wel kan laten. En dan is er de dertien-in-een-dozijn opening van elke aflevering: die behoort stijlvol en mysterieus te zijn. Vaak troebele beelden bij een aandoenlijk of triomfantelijk liedje. Het eerste seizoen van True Detective zette in 2014 met The Handsome Family (nogmaals) de toon, zoals componist Angelo Badalamenti dat in 1990 deed met Twin Peaks. In Springvloed zien we in de eerste minuten daarvan slechts een karig destillaat.

Springvloed S01 en S02, vanaf  1 april bij Netflix. De serie is tevens beschikbaar bij Ziggo Movies & Series