Snowpiercer S01E01-05: moord op de Snowpiercer Express

Hoe stap je als serie in de voetsporen van regisseur Bong Joon-ho ( Parasite ) en zijn grootse dystopische visie Snowpiercer (te zien bij Videoland) uit 2013 – op zijn beurt gebaseerd op een Franse beeldroman? Simpel. Je maakt er gewoon iets anders van.

De basis is wel hetzelfde: in de nabije toekomst is de wereld verworden tot een gigantische ijsbol. De enige overlevenden zijn de mensen aan boord van een voortrazende trein genaamd Snowpiercer. Niet iedereen is aan boord gelijk. De allerrijksten uit de Eerste Klas hebben alle luxe, helemaal achterin zitten de ‘freeloaders’, ‘klaplopers’ die nooit betaald hebben voor hun kaartje.

Eén op één de structuur van de film volgen – een groep mensen uit de allerlaagste rang achterin de trein, geleid door Chris Evans, wil doorstoten tot aan de machinekamer – was waarschijnlijk ook niet haalbaar geweest. Zo’n aanhoudende stormloop is makkelijker vol te houden in een film van twee uur dan in een serie met tien en hoogstwaarschijnlijk zelfs twintig afleveringen (de opnames van het tweede seizoen waren zo goed als klaar toen de coronacrisis begon), zelfs in een trein met 1001 wagons.

Dus al broeit er een revolutie bij de mensen in het staartstuk, ook wel ‘Tailies’ genoemd, er moet eerst een moord opgelost worden. In de Derde Klas is het lichaam van een man teruggevonden, waarvan zowel de ledematen als de ‘kroonjuwelen’ missen. Treineigenaar meneer Wilford, zo meldt zijn trouwe rechterhand Melanie Cavill (Jennifer Connelly, A Beautiful Mind, Requiem for a Dream), wil deze zaak zo snel mogelijk opgelost hebben. En laat er nu net in het staartstuk van de trein een voormalige rechercheur zitten: Andre Layton (Daveed Diggs, Hamilton, Black-ish).

Terwijl Layton het moordonderzoek aangrijpt om ook informatie aan zijn 'staartgenoten' door te sluizen, stuit hij al snel op nog grotere geheimen en intriges, die grote gevolgen kunnen hebben voor de pikorde binnen de trein.

Een van die grote geheimen wordt al aan het einde van de allereerste aflevering geopenbaard. Die keuze is prijzenswaardig. Er is maar weinig irritanter dan een film of een serie die zichzelf slimmer vindt dan het publiek (we kijken naar jou, Christopher Nolan/The Prestige!). Toch kunnen de makers – Graeme Manson ( Orphan Black , Cube) en Josh Friedman ( Emerald City ) – niet verhullen dat de serie de sjeu en de bombarie van zijn voorganger mist.

Doet de film nog wel zijn best om de immensiteit van de trein – die, zoals al eerder gezegd, 1001 wagons moet beslaan - over te brengen, in de serie wordt wel heel makkelijk heen en weer gelopen tussen de machinekamer en het staartstuk.

In de film was alles sowieso meer overtrokken, stonden de tegenstellingen meer op scherp. In de serie zijn minder grotesken zoals brute kracht Franco (Vlad Ivanov) en kinderlokker Claude (de Nederlandse Emma Levie). Ook Alison Wright (Martha in The Americans ) kan als woordvoerder Ruth Wardell wat betreft minachting niet in de schaduw staan van haar evenknie Tilda Swinton/Mason.

De serie stelt, waar mogelijk, menselijkheid boven theatraliteit. Zo wordt iedere aflevering ingeleid met een monoloog van een ander personage, die praat over leven en overleven in de trein. Als idee is het leuk, maar omdat zo'n intro niet betekent dat het desbetreffende personage in die aflevering ook een belangrijke rol speelt, voelt het meer als een gimmick. Er schuilt ook een gevaar in het steeds laten zien dat ook de andere klassen, zelfs de eerste, zo hun problemen hebben. Het doet af aan de benarde positie van de mensen die daadwerkelijk onderaan de voedselketen bungelen.

Het is een probleem dat ook terugkomt in de aandacht voor de verschillende plotjes. Terwijl het moordcomplot met bijbehorende intriges zich op een nette en overzichtelijke manier ontvouwt, is nooit echt helemaal duidelijk waar de Tailies, in afwezigheid van Layton aangevoerd door zijn vriendinnetje Josie (Katie McGuinness), nu eigenlijk mee bezig zijn. Ook wat betreft verhaallijnen zijn sommige dus meer gelijk dan andere.