Rauwe rouw

Jacqueline Kennedy in de dagen na de moord op haar man John F. – hoe moet ze zich gevoeld hebben? De briljante film Jackie schetst een verpletterend beeld.

Meteen in het begin, als de violen van de soundtrack exact de geestelijke gevoelens verklanken die je krijgt als de grond onder je bestaan vandaan lazert en je ziel in vrije val raakt, is duidelijk dat Jackie geen standaard biografische film wordt. Jackie gaat vooral over rouw, de rauwste vorm ervan en over de extra complicaties die optreden als je óók nog First Lady van de Verenigde Staten bent en het bloed van je gedode geliefde van je af hebt moeten wassen. De Chileense regisseur Pablo Larraín (Ema, Neruda) en de verbluffende Amerikaanse actrice Nathalie Portman als Jacqueline vertellen dit verhaal fragmentarisch, onvolledig, bijzonder intens en precies zo hectisch, rommelig en verlammend als die dagen in november 1963 in werkelijkheid moeten zijn verlopen.

‘Werkelijkheid’ is betrekkelijk hier, want het script van Jackie is een geslaagde poging tot het benáderen van de mens Jacqueline Kennedy en van de omstandigheden en gevoelens die haar toen belaagden. Gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen en op interviews die Jacqueline heeft gegeven. Maar ook gebaseerd op inlevingsvermogen: hoe moet het zijn als je man in je schoot is gestorven, hij meteen wordt vervangen door een vice-president die je haat, je je kinderen moet vertellen dat hun vader dood is en je binnen een paar dagen geacht wordt je (witte) huis te verlaten?

De spil van de film is een interview dat ze een week na de moord op JFK op eigen aandringen gaf aan een bevriende journalist van Time Magazine. ‘Dicteerde’ is eigenlijk een betere term dan ‘gegeven’, iets wat de journalist later zelf grif toegaf. De film start met dit interview. De journalist en Jacqueline zitten tegenover elkaar, net als in veel scènes later in de film met de acteurs in close up. De Jacqueline die we hier ontmoeten, is woest en vlijmscherp en vastbesloten om het beeld van haar man, dat volgens haar al na een week begint te vervormen en zelfs vervagen, zeker te stellen. Háár beeld, want ze eigent zich tijdens dit interview haar man volledig toe. Ze claimt hem, deels om zijn rol in de geschiedenis te dicteren en deels in een halfbewuste poging om hem niet nog meer te verliezen

Deze Jacqueline is bijna onherkenbaar anders dan de publieke ‘Jackie’ die we zien in een ander op waarheid gebaseerd ingrediënt van het script: het tv-programma dat Jacqueline in 1961 maakte waarin ze de Amerikaanse kijker een rondleiding in het Witte Huis gaf. Regisseur Larraín en Natalie Portman hebben die zwart-wit film nauwgezet opnieuw gefilmd en de Jackie die we hier zien is dociel en verlegen, heel anders dan de ijzingwekkend kwade vrouw die ze kort na de moord was. Portman acteert die twee versies duidelijk anders, met een andere dictie die Jacqueline zelf ook had; op openbare beelden praat ze anders dan op de audiotapes van de latere interviews. Beide versies overtuigen, vooral omdat Portman ze met zoveel intensiteit de camera in slingert.

Lees verder in VARAgids 26 vanaf bladzijde 48.