Pottenkijker

Tijdens een van de eerste nachten van de oorlog werd ik in Kyiv wakker van explosies en geweervuur. Door de avondklok kon ik niet meteen gaan kijken, maar toen het licht werd bleek dat een checkpoint van Oekraïense leger, niet te ver van mijn hotel, was aangevallen, door een Russisch infiltratieteam.

Met een paar collega’s liep ik er naartoe. De militairen die de uitgebrande voertuigen en de zwarte vlek op het asfalt bewaakten, begonnen te schreeuwen dat we weg moesten gaan. Het was duidelijk: journalisten waren voor hen pottenkijkers, spionnen wellicht. Zoiets gebeurt ook in andere oorlogen. Journalisten worden steeds meer door de strijdende partijen als lastig ervaren.

Die partijen zien tegelijkertijd steeds meer mogelijkheden om zonder lastige vragen zelf van alles te publiceren: op Twitter, Facebook en andere sociale media. Of soms creëren legers de schijn van openheid en mogen journalisten zelfs logeren bij de troepen: ‘embedded’ heet dat. Maar dat ‘embedded’ meegaan gebeurt onder strikte voorwaarden.

Het leger bepaalt wat je te zien krijgt en wat je mag publiceren. Zo ging dat bijvoorbeeld in Irak bij het Amerikaanse en het Nederlandse leger.

Lees verder op blz. 27 van VARAgids 7 .