Peter Pannekoek over hoop, perspectief en waarom harde grappen soms nodig zijn

Peter Pannekoek (39) heeft zijn ‘Neo-moment’ inmiddels gehad. Met deze verwijzing naar de filmtrilogie The matrix, waarin hoofdrolspeler Neo ineens inziet wat echt is en wat niet, omschreef hij in 2021 het moment dat hij zelf doorkreeg wat het thema was van de oudejaarsvoorstelling. Peter zit eind oktober in de auto op weg naar Doetinchem als de VARAgids hem belt, een dag na een try-out van zijn nieuwe show in Amersfoort.

Waar gaat het dit jaar over, Peter?
De rode draad is de zoektocht naar hoop, en dat daar een offer voor nodig is. Die hoop, dat is belangrijk aan het eind van het jaar. Het was wel even zoeken, geef ik toe. En wat offers brengen betreft, zijn we daartoe nog bereid, en als dat zo is: wat zouden we dan als offer kunnen brengen? Het verwijst ook naar oorlogsdreiging, ineens hoorden we dit jaar dat we ons mentaal op een oorlog moesten gaan voorbereiden. Het heeft te maken met inleving, iets onbaatzuchtig voor een ander doen. En het decor is natuurlijk op het thema aangepast.’ Over dat decor straks meer.

Het thema kwam tot hem toen hij Het Parool las. ‘Daarin stond een stuk over de chique sportschool Saints & Stars in Amsterdam, waar schoonmakers werden uitgebuit. In het artikel werden twee leden van de sportschool geciteerd, die met een handdoek over hun hoofd de pers probeerden te ontlopen. Ze vonden het ‘verschrikkelijk’ wat er was gebeurd. Maar ja, ze gingen ook gewoon weer sporten daar. Daar ben ik op gaan doordenken.

Was het decor van de vorige oudejaarsvoorstelling een vervallen Capitool, dit jaar is het een nog te koloniseren planeet. Peter pakt het opnieuw groots aan, maar wil er in dit stadium niet te veel over kwijt. Wel dat er grote decorstukken aan te pas komen, en dat de overheersende kleur voor meerdere uitleg vatbaar is. En we krijgen een paar keer een andere kijk op de zaak, letterlijk. ‘Ik neem anderhalf uur van je tijd, op een dag dat je met vrienden bent, lekker eet, het jaar nog eens doorneemt. Ik voel altijd al een enorme druk bij alles wat ik maak. Omdat ik het goed wil doen, dat is bij deze voorstelling niet anders. Het is toch de functie van culturele bondscoach die ik mag vervullen. En iedereen heeft er een mening over.’

‘Perspectief’, zo heette op moment van bellen de voorstelling. ‘Niet dat iemand nog weet dat de vorige oudejaars ‘Nieuw bloed’ heette, maar je moet een titel bedenken. Het kan nog veranderen.’ En dat blijkt, want inmiddels heeft de voorstelling geen titel meer. ‘Ruim 80 procent van wat ik nu heb, zal overeind blijven, alleen heel actuele zaken kunnen nog worden aangepast. Gisteren maakte ik een grap over Marco Borsato, de tweede procesdag was net geweest. Ik merkte aan het publiek dat ze nog niet zo goed wisten wat ze van de rechtszaak vonden, dat moet nog even rijpen.’

In 2021 kwam naar buiten dat het OM een zaak begon tegen Borsato vanwege misbruik van een minderjarige. Die zaak kon je in Nieuw bloed niet negeren natuurlijk. Straks volgt de uitspraak, neem je die ook mee?
Misschien. Het is ook lekker om dingen expres te negeren, omdat iedereen er al iets over gezegd heeft. Of omdat iedereen het alweer vergeten is. De giftige blauwe bessen in de supermarkt, weet jij dat nog? Nee hè? Maar daar waren we een partij druk mee begin dit jaar.

Ook niet te negeren: de genocide in Gaza. Je maakt er een paar keiharde grappen over, waarvan er met name één echt fantastisch is. Toch: de verschrikkingen in Gaza en humor, dat lijkt me een lastige combinatie.
Is het ook, ik heb er in Dit was het nieuws ook vaak iets over gezegd, omdat het begon toen dat programma liep. Je loopt op een dunne lijn, maar jij weet: ik houd ervan om harde grappen te maken over onderwerpen die gevoelig liggen. Dat helpt om te zien waar het echt om gaat, en kan soms zelf lucht brengen.

En de liefhebbers daarvan kun - nen straks hun hart ophalen. In 2021 noemde je een aantal mensen met naam en toenaam, zoals rappers Lange Frans en Lil’ Kleine. Lange Frans was niet blij met zijn rol in je show, maar dat hebben jullie soort van uitge - praat in zijn podcast. Voor Lil’ Kleine, in het nieuws omdat hij de moeder van zijn kind had mishandelt, had je de bijnaam ‘pauperkabouter’ bedacht. En je hoopte dat die zou blijven hangen. Is dat gebeurd?
Een tijd lang was het zo dat als je in de zoekbalk van Spotify ‘pauper’ intikte, je naar de muziek van Lil’ Kleine werd gestuurd. Dat vond ik geweldig. Ik ben geen influencer, geen opiniemaker. En ook geen activist. Het doel is om een gewel - dige voorstelling te maken. Je moet er nooit vanuit gaan dat je enige invloed hebt. Dat is de dood in de pot hoor, echt. Daar worden voorstellingen niet leuker van.

Om Marjolein Faber kon je niet heen natuurlijk.
Ze is iemand over wie al heel veel grappen gemaakt zijn. Maar dat is dan weer een stomme reden om het niet over haar te hebben. Ik vond al het nieuws over haar ook een goed voorbeeld van hoe we apa - thisch worden van alle krankzin - nige verhalen. Het komt niet meer binnen, of we negeren het maar.

Lees verder in VARAgids 51-52. Vanaf dinsdag 16 december 2025 op de mat, in de winkel en in de app. Nog geen abonnee?