Greenleaf S1E1: Oprah’s kritiek op onze omgang met geloof

Het is niet de eerste keer dat Oprah Winfrey religie ter sprake brengt in een van haar tv-programma’s. Zo kwam ze in 2014 met Oprah’s The Life You Want Weekend , waarin een ‘new wave’-christen het bestaan van de hel betwist. In 2015 produceerde ze Belief , een serie documentaires waarin verschillende geloofsovertuigingen worden belicht. Nu is Winfrey terug met Greenleaf , een mix tussen een soap en gefundeerde kritiek op het christendom.

Grace Greenleaf (Merle Dandridge, Sons of anarchy ) is de dochter van bisschop James Greenleaf (Keith David), patriarch van een welvarend kerkgenootschap met meer dan vierduizend leden. Ze keert sinds lange tijd terug naar het landelijke Tennessee, om de begrafenis van haar zus Faith bij te wonen die onder verdachte omstandigheden verdronken is. De dood van ‘Faith’ (‘geloof’) staat centraal in de eerste aflevering en de symboliek hiervan ontgaat de kijker niet. De serie is geen directe aanval op het christendom, maar eerder kritiek op de neiging van de mens om het geloof naar eigen hand te zetten.

Soms liggen de filosofische eettafelgesprekken er iets te dik bovenop, maar ze representeren wel de moeizame hedendaagse debatten omtrent het christendom. Grace stuit op veel weerstand en argwaan over haar liberale theologie, waarin ze predikt voor meer verdraagzaamheid onder verschillende religies – een wantrouwen waarmee Winfrey, als doelwit van conservatieve evangelisten, niet onbekend is. Die religieuze thema’s worden dan weer verbonden met controversiële onderwerpen als affaires, homoseksualiteit, incest en drugsgebruik, zonder dat er door de makers over wordt geoordeeld (wat nieuw en gewaagd is, want je zal een deel van je publiek daarmee verliezen). Zo snuift de tienerdochter van Grace wat Ritalin met haar nichtje om haar cijfers op peil te houden, en duikt Graces getrouwde broer met vaders assistente een bezemkast in voor een vluggertje, waarna hij minuten later op het podium verschijnt om mee te juichen met zijn vaders preek.

Aan de andere kant bezit de serie genoeg intriges en clichés voor een soap, met klassieke elementen als overspel, geheimen, jaloezie, hebzucht, wrok en wraak. De serie is geschreven door Craig Wright, inmiddels gespecialiseerd in spanningen binnen dominante families in series als Dirty sexy money en Six feet under. Door alle complotten heen fungeert Winfrey in de rol van ‘coole’ tante Mavis als een moreel kompas, zoals Amerika haar ook kent.

De eerste aflevering is echter helaas een bombardement van karakters en verhaallijnen – de vraag is dan ook of deze allemaal een serie lang interessant kunnen blijven.