Op reportage in het Spijkers met koppen-café in Utrecht

Het publiek is misschien wel het geheime ingrediënt van het succes van Spijkers met koppen. Vijf vaste bezoekers over waarom zij er élke zaterdag weer bij willen zijn.

Bijna elke zaterdagochtend staan ze om half tien voor de ingang van café The Florin in Utrecht: Jan, Elles, Ton, Rita en Raymond. Dat de deuren pas om half elf open gaan, deert ze niet.

Ze wachten met hun vaste clubje gerust een uur om als eerste naar binnen te kunnen en de beste zitplekken te bemachtigen, ook als het regent. ‘Alleen als het echt slecht weer is, sla ik weleens een weekje over,’ zegt Rita Groenewoud (75) uit Nieuwegein. ‘Maar in principe ben ik er elke week. Het is een soort verslaving.’

Eenmaal binnen proberen ze een plek te bemachtigen op de houten bankjes die pal voor de gesprekstafel staan. Het valt op hoe dicht het publiek op de presentatoren en de gasten zit in deze ouderwetse pub – de voorste rij zit bijna met de knieën tegen de tafel. ‘Vroeger zaten we helemaal vooraan,’ zegt de 72-jarige Jan de Birk uit Hilversum, ‘maar die plaatsen zijn de laatste jaren gereserveerd voor de gasten en hun aanhang.’ Lachend: ‘Ik heb ook begrepen dat de VARA niet altijd hetzelfde smoelwerk in beeld wil hebben, want het programma wordt sinds enige tijd ook gefilmd. Sindsdien zijn weerbannen tot de zijbeuken.’

Links naast hem zit Ton Verschuren (61) uit Zeist. Door een spierziekte zit hij al een groot deel van zijn leven in een rolstoel, maar dat belet hem niet om elke week live naar zijn favoriete radioprogramma te komen luisteren. ‘Ik kom hier al 31 jaar,’ zegt hij met enige trots. ‘In die eerste jaren werd het nog gepresenteerd door Jack Spijkerman en Felix Meurders. Wat ik zo leuk vind aan het programma, is dat het zo afwisselend is. Ja, het stramien staat natuurlijk vast: ze beginnen met muziek, dan komt er een actueel onderwerp, dan een stukje cabaret, dan weer muziek, maar het is nooit hetzelfde. Het gaat ook lekker snel: een onderwerp duurt hooguit een minuut of zeven.’

Voor de enkeling die het programma niet kent: Spijkers met koppen is een satirisch radioprogramma dat al sinds 1988 op zaterdagmiddag tussen 12:00 en 14:00 uur live wordt uitgezonden op NPO Radio 2. Het programma wordt gepresenteerd door Dolf Jansen en Willemijn Veenhoven. Zij wisselen gesprekken over opvallend nieuws en culturele onderwerpen af met bijdragen van cabaretiers en live-muziek.

De groep vaste bezoekers informeert elkaar via de speciaal daarvoor opgerichte Whatsappgroep ‘De Spijkers App’ over wie er deze week gaan en wie niet. ‘En als er tickets beschikbaar komen voor de opnames Even tot hier, dan laten we dat ook aan elkaar weten via deze appgroep,’ zegt Rita, die naast een fervent bezoeker van Spijkers met koppen ook vaak te vinden is in de studio’s van Pauw & De Wit en Even tot hier. ‘Ja, allemaal VARA-programma’s. Ik ben al bijna mijn hele leven lid en trouw geabonneerd op de VARAgids. Doe jullie hoofdredacteur trouwens de hartelijke groeten. Hij was hier een tijd geleden met zijn kinderen, die ik toen een pepermuntje heb gegeven. Tot mijn grote verrassing schreef hij daar een week later over in zijn column. Dat stukje heb ik natuurlijk uitgeknipt.’

De ‘vaste koppen’ zijn inmiddels goede bekenden van elkaar geworden, al zien ze elkaar alleen bij Spijkers met koppen. Rechts naast Jan zit Elles Westerop (61) uit Hilversum. ‘Jan en ik zien elkaar twee keer per week: doordeweeks bij het salsadansen, waar we elkaar van kennen, en op zaterdag bij Spijkers.’ Jan komt hier al sinds 2007, Elles sloot iets later aan. ‘Omdat je buiten elke week een uur met elkaar staat te praten, leer je elkaar best goed kennen,’ zegt Elles. ‘Je weet zo’n beetje wat in elkaars leven speelt en bespreekt het nieuws. Rita heeft naast pepermuntjes altijd een krant bij zich.’ Elles was vandaag door omstandigheden iets later, maar Jan hield een kruk voor haar vrij. ‘Dat mag natuurlijk niet, maar het is wel gelukt.’

Raymond Tamis (72) uit Velsen komt hier al twaalf jaar. Hij woont verder weg dan de anderen, maar dat weerhoudt hem niet. Voor Raymond is Spijkers met koppen onderdeel van een volledige radiodag. ‘Als het afgelopen is, dan ga ik altijd met de trein naar Hilversum, naar Muziekcafé in de Vorstin. Dat doen trouwens wel meer mensen. Spijkers is om twee uur afgelopen, Muziekcafé begint om vier uur. Het is een mooie dagbesteding en nog gratis ook. Je ziet de beste muzikanten van het land in een café-setting: hier treedt Waylon zo op, bij Muziekcafé komen Sam Bettens en Bertolf. Waar vind je dat?’

Rita komt niet zozeer voor de muziek alswel voor de mix aan interessante onderwerpen. ‘En ik vind Dolf geweldig. Ik ben afgelopen week naar zijn oudejaarsconference geweest en heb hem even verteld hoe geweldig ik dat weer vond. Dolf is heel adrem met zijn humor, maar kan ook heel serieus zijn. Hij heeft alles in huis. Met Felix Meurders was het altijd vreselijk leuk. Dat was een geolied duo. Willemijn moest in het begin even wennen, maar ook die zit nu helemaal in haar rol.’

Jan en Ton missen echter wel iets: politiek. Rond de verkiezingen zijn er nauwelijks politici te gast geweest. ‘Dat is jammer,’ zegt Jan, ‘want ik had een Jetten en een Timmermans wel tegenover elkaar willen zien.’ Willemijn Veenhoven herkent dat probleem. ‘Vroeger, ver voor mijn tijd, waren politici nog niet gemediatraind. Wiegel en Bolkestein waren hier vaak te gast en durfden dan ook echt iets te zeggen. Nu durven politici het achterste van hun tong niet meer te laten zien, maar bovenal: ze komen gewoon niet meer.’ Ze legt uit: ‘Spijkers is een onvoorspelbaar en dus gevaarlijk programma. Je kunt zomaar afgezeken worden door het cabaret. Verder hebben ze tegenwoordig de keuze uit achthonderd programma’s en kiezen ze eerder voor televisie dan voor radio. Wij kozen daarom rond de verkiezingen bewust voor een andere invalshoek. Elke week een goede cabaretier iets over de politieke actualiteit laten zeggen is veel sterker dan een politicus uitnodigen die, als hij al wil komen, toch niets zegt. Het cabaret is ons unique selling point: geen enkel ander radioprogramma doet dat.’

Lees verder in VARAgids 48. Vanaf dinsdag 25 november 2025 op de mat, in de winkel en in de app. Nog geen abonnee?