One of Us: de strijd om religieus fundamentalisme af te zweren

De nieuwe Netflix-documentaire One of Us is een persoonlijke visie op intimidatie en uitsluiting, maar ook moed en opoffering binnen een onderdrukkende culturele-religieuze omgeving: de Chassidische Joodse gemeenschap in Brooklyn, New York. De documentaire is afkomstig van filmmakers Heidi Ewing en Rachel Grady, die eerder verantwoordelijk waren voor de Oscar-genomineerde documentaire over religieuze indoctrinatie, Jesus Camp.

One of Us toont een zeldzame blik in de gesloten wereld van ultraorthodoxe joden door de ogen van drie volwassenen die om verschillende redenen worstelen om los te komen van de gemeenschap. Wat het trio bindt is de wil om weg te breken van het chassidische jodendom om daarmee een mate van interne en externe vrijheid te bereiken.

De energieke dertiger Luzer verliet zijn vrouw en jonge kinderen, woont in een camper op een parkeerplaats in Los Angeles, en ambieert een carrière als acteur. De achttienjarige Ari worstelt met een drugsverslaving en hij zet vraagtekens bij de gemeenschap en de religie. Dit vloeit voort uit nieuwsgierigheid, maar ook uit een traumatische ervaring van seksueel misbruik door een oudere man. Etty, begin dertig, heeft zeven kinderen en een gewelddadige echtgenoot. Ze zit midden in een echtscheidingszaak waar haar eigen ouders en familie tegen haar getuigen.

Ewing en Grady werkten drie jaar aan de documentaire en kwamen in contact met de deelnemers via de non-profit organisatie Footsteps. Deze organisatie ondersteunt leden die de ultraorthodoxe gemeenschap willen verlaten. Het trio wordt voorbereid op het leven in de 'normale' wereld.

De filmmakers laten ook de traditionele gemeenschap zien, die floreert in de multiculturele samenleving van New York. New York is de thuisbasis voor de grootste groep Joden buiten Israël. Een hulpverlener van Footsteps legt uit dat de chassidische joden als berooide immigranten (en overlevenden van de Holocaust) naar New York kwamen. Ze zijn ervan overtuigd dat er één manier is om het ultraorthodoxe leven te beschermen: door een hechte sociale eenheid te vormen en door de religie binnen een strikte en afgesloten gemeenschap te beleven.

Door deze contextualisering ontstaat een intiem portret over isolatie in de moderne maatschappij. Een afgesloten gemeenschap die haar bestaan en controle over zijn leden handhaaft door hen onwetend van de buitenwereld te houden – Ari onthult dat hij als veertienjarige niet eens wist wat Google was – en dreigt met straf wanneer ze willen afwijken van de heilige weg.

Ewing en Grady tonen Ari, Etty en Luzer soms gedeeltelijk verduisterd door schaduwen of alleen zichtbaar in de wazige reflectie van een metrovenster. Een passende aanpak, aangezien het gaat om een groep mensen die zich in het vrije Westen proberen te verbergen.

One of Us toont de pijnlijke strijd die komt kijken bij het afscheid nemen van religieus fundamentalisme.