Mr. Scorsese S01: meesterwerk over een van de grootste meesters

Filmmaker Rebecca Miller vat het oeuvre van de gevierde cineast in vijf ontroerende, spitsvondige afleveringen.

Acteurs waarmee filmmaker Martin Scorsese jarenlang nauw samenwerkte weten hem in de vijfdelige documentairereeks Mr. Scorsese misschien wel het best te omschrijven. Leonardo DiCaprio karakteriseert de cineast als ‘een meester in het exploreren van de duistere kant van de menselijke conditie’. Daniel Day-Lewis spreekt over ‘de camera die altijd in dienst staat van het instinctieve’ dat in Scorsese zit. De filmmaker doet zelf ook openhartige pogingen om zijn stijl en thematiek uiteen te zetten. Hij vertelt dat ‘iedereen in staat is tot kwaadaardige daden’. En dat zijn films in zekere zin draaien om de zorgwekkende aantrekkingskracht van macht.

Filmmaker Rebecca Miller (She Came to Me, 2023) laveert in ruim vijf uur door het oeuvre van Scorsese. Dat is een evidente beproeving: het is genieten van de filmfragmenten die in beeld verschijnen, maar je merkt ook duidelijk lacunes. Zo is er nauwelijks aandacht voor After Hours (1985), een van de meest onderschatte Scorsese-films. Maar wie de Amerikaanse Italiaan, die ooit doorbrak met Mean Streets (1973) en een belangrijke invloed had op het film- en televisielandschap, wil doorgronden, is bij Mr. Scorsese aan het juiste adres. Millers project laat zich omschrijven als een epos, vol triomfen en misstappen.

Met in het centrum de 'saint-sinner', de man die in films als Raging Bull (1980) en Gangs of New York (2002) laat zien dat de echte wereld er een is van morele ambiguïteit. Dat laatste vinden de filmstudio’s overigens een obstakel: de films van Scorsese eindigen niet in majeur, maar laten de kijker vaak achter met vragen. Gaandeweg wordt het ook steeds moeilijker voor de filmmaker om films te maken. Mr. Scorsese zegt in die zin ook iets wezenlijks over Hollywood en over het feit dat de mensen die daar aan de knoppen zitten geen interesse hebben in doorwrochte cinema.

Miller stipt daarnaast een keur aan andere thema’s aan: Scorsese’s omgang met het beeld van de moderne man; hoe zijn jeugd, omringd door maffioso, een stempel drukte op zijn werk; de vele vriendschappen die leidden tot bevredigende eindresultaten. Deze reeks verdient ook het predicaat van meesterwerk.

Mr. Scorsese, vanaf vrijdag 17 oktober 2025 bij Apple TV+