Mother: giftige moederliefde

De Japanse regisseur Tatsushi Ōmori schetst in de openingsscène van Mother een schrijnend beeld: een kind spijbelt van school, onderweg komt hij zijn moeder tegen, ze likt aan zijn bebloede knie voordat ze hem meeneemt om te gaan zwemmen, om vervolgens geld te bietsen bij haar ouders.

In zijn werk zoekt Ōmori veelal een sociaal-realistisch kader op. Hij schijnt een licht op mensen die aan de rand van de samenleving leven. Het scenario van Ōmori en co-schrijver Takehiko Minato is gebaseerd op een incident uit 2014, waarbij een moeder haar zoon verwaarloost en mishandelt, maar een onbreekbare, psychische greep op hem heeft.

Akiko (Masami Nagasawa) is een alleenstaande moeder die haar verantwoordelijkheid niet wil nemen. Ze kan geen baan vasthouden, klampt zich vast aan foute mannen die haar zwakheid van mijlenver ruiken, en geeft zich over aan drank zonder zich maar te bekommeren om haar jonge zoon Shuhei (Sho Gunji speelt met verve de jongere versie en Daiken Okudaira vertolkt de zeventienjarige versie).

In de eerste akte is zichtbaar hoe Akiko als een parasiet volledig leunt op haar jonge zoon en haar omgeving leegzuigt. Ze heeft inmiddels het medeleven van haar familie uitgeput en stort zich daarom maar op de eveneens impulsieve Ryo (Sadoa Abe) die ze ontmoet heeft in een speelhal, terwijl Shuhei intussen alleen thuis is en voor zichzelf dient te zorgen. De tweede en derde akte tonen dat hun leven een vicieuze cirkel van chaos is geworden met een desastreus einde.

Ondanks het thema van de speelfilm levert Ōmori geen harde kritiek op oudermisbruik, maar laat hij zien hoe je omgeving vanaf de geboorte je levensloop kan beïnvloeden. De emotionele waarheid galmt door de film: sommige mensen zijn eenvoudigweg niet in staat om hun leven om te gooien. Of het nu angst is of egocentrisme, Akiko blijft zich vastklampen aan de negatieve situatie omdat het het enige houvast is in haar leven.

In drie aktes ontrafelt een ouder-kindrelatie waarbij zichtbaar wordt dat moeder en zoon aan elkaar gebonden zijn door trauma. ‘Ik hou van mijn moeder’, luidt iedere keer het antwoord van de stille, passieve Shuhei wanneer welwillende mensen van buitenaf de jongen willen helpen om te vluchten uit de precaire situatie.

Mother is een solide maar frustrerende film over de incompetentie van een volwassen vrouw. Moederliefde is niet inherent puur en onbaatzuchtig. Soms kan een vrouw haar kinderen doelbewust meeslepen in de zelfgecreëerde chaos.