Meskina: frisse, vlotte, eigentijdse film

Op veel vlakken is Meskina een typische romantische komedie, maar dan wel een met een frisse, eigentijdse draai.

Foto credits: Wessel de Groot / WW Entertainment

‘Dertig en alleen op een bruiloft, het blijft een dingetje.’ De film Meskina begint op een grote Marokkaanse bruiloft met alles erop en eraan; schalen vol dadels en andere heerlijke zoetigheden, weelderig uitgedoste vrouwen, Arabische muziek. De sfeer is feestelijk, nichtje Yasmina gaat trouwen en is dolblij, maar de 30-jarige Leyla (Maryam Hassouni) wordt er beschouwd als een ‘meskina’, de Arabische term voor ‘zielepiet’. Leyla is nog niet aan de man, en haar Marokkaans- Nederlandse tantes trekken een vies gezicht als zij over haar roddelen: ‘Ik heb gehoord dat ze nooit buiten komt’, zegt de een. ‘Ik heb gehoord dat ze net zo slecht kookt als haar moeder’, zegt de ander.

De romantische komedie Meskina is afkomstig van een interessante groep makers. Het idee kwam van stand-upcomedian Soundos El Ahmadi, die al lange tijd een ‘grappige film met een Marokkaanse vrouw in de hoofdrol’ van de grond wilde krijgen. Soundos’ idee kwam terecht bij ROSE Stories, een makerscollectief met als doelstelling om verhalen vol diversiteit te vertellen, over het Nederland van nu.

Er zijn veel mensen van kleur en vrouwelijke makers actief bij ROSE Stories. In het theater maakten ze onder meer Melk&dadels, een stuk over de levens van vier Marokkaans-Nederlandse actrices. Ook het toneelsucces Happy in Holland, over een familie die Chinees-Indische restaurants runt, komt bij hen vandaan.

Het duo Daria Bukvić en Fadua El Akchaoui zag het idee van El Ahmadi wel zitten. De Nederlands-Bosnische Bukvić is een prominent theaterregisseur en is inmiddels artistiek leider van Theater Oostpool in Arnhem. Zij zou de film gaan regisseren en schreef het scenario samen met El Akchaoui en Ernst Gonlag. Bukvić en El Akchaoui werkten al vaker samen, voor Wrak, een theatersolo van El Akchaoui en later in 2021 voor NPO -dramaserie Zina. In een interview met de VARAgids beschreef Fadua El Akchaoui toen haar samenwerking met Bukvić: ‘Daria en ik matchen goed in energie, we vinden elkaar in zowel de inhoud als de vorm. Er zit een bepaalde snelheid in onze producties. We zijn heel erg fan van het combineren van drama en comedy, dus bij ons wordt het altijd komisch drama.’

En zo geschiedde. Het scenario werd afgerond en voor de cast van Meskina werd een hele reeks BMN’ers aangetrokken. Deze grappige term wordt in de film zelf geïntroduceerd: ‘Bekende Marokkaanse Nederlanders’, zoals comedian El Ahmadi, cabaretier Najib Amhali, acteur Bilal Wahib en acteur/theatermaker Nasrdin Dchar. Zij kregen stuk voor stuk een opvallende rol.

Na de hierboven beschreven bruiloft neemt Meskina een aantal wendingen. Al op de bruiloft zelf blijkt dat Leyla niet lang alleen blijft. De vonk slaat over tussen haar en Abdelkarim (Olaf Ait Tami), een muziekproducer die grote hits aflevert, en wordt beschouwd als de ‘golden boy’ van de gemeenschap. Uitgerekend Leyla, een weinig succesvolle kinderboekenschrijver, valt bij hem in de smaak.

‘Wat kan er misgaan als je leven een sprookje is?’ vraagt Leyla daarna. ‘Alles… zo blijkt.’ We maken een tijdsprong van vier jaar en dan blijkt de relatie tussen Leyla en Abdelkarim op zijn eind te lopen. ‘Netflix & chill’ is veranderd in ‘Netflix & stil’: we zien de twee lovers in doodse stilte op grote afstand van elkaar op de bank zitten. Als Leyla dan ook nog via de roddelbladen verneemt dat Abdelkarim met een nieuwe vrouw is gespot, is hun sprookje definitief voorbij.

Om niet weer als ‘meskina’ te worden aangeduid besluit ze de hulp van haar familie te accepteren voor het vinden van een geschikte man. Zowel moeder Najat (Rachida Iaallada) als zus Amira (El Ahmadi) gaan enthousiast aan de slag. Moeder bewandelt de traditionele weg en kiest de keurige Marokkaans-Nederlandse Amin (Nasrdin Dchar) voor Leyla uit. Amira gaat los op de datingapps en koppelt Leyla aan de Vlaamse charmeur Fabian (Vincent Banic).

Vooral in de korte sketches en snelle grappen die elkaar in dit deel van de film rap opvolgen toont Meskina zijn kracht. Er komen allerlei kleurrijke dates voorbij en het script bevat leuke grappen, originele formuleringen en fris taalgebruik. El Ahmadi is grappig met een rol die haar goed ligt: een uitbundige, soms wat lompe zus die haar verlegen zusje Leyla op haar manier goed probeert te helpen. Voordat ze er erg in heeft heeft Leyla twee vriendjes tegelijkertijd, zowel Amin als Fabian. Tegen het einde wordt Meskina wel nogal sentimenteel en worden er wel erg veel typische romkom-onderdelen afgevinkt, inclusief een race naar het vliegveld waar op het laatste moment nog met een lover moet worden gesproken voordat hij door de douane gaat.

Al met al is het een frisse, vlotte, eigentijdse film, die inderdaad het Nederland van nu toont in al zijn diversiteit. De film werd na de bioscooprelease in juli 2021 al snel een publiekssucces. Op 12 augustus werd al de status van Gouden Film (100.000 bezoekers) bereikt. Toen de film in maart 2022 ook op Netflix werd uitgebracht, bleek er ook een internationaal publiek te zijn. El Ahmadi vertelde daar vol trots over in De avondshow met Arjen Lubach: ‘Ik had altijd verwacht dat het een hit in Nederland zou zijn. Maar dit is zoiets moois. Ik krijg fanmail uit Brazilië, uit Cuba, uit Marokko.’

Meskina, maandag 1 mei 2023 om 20.25 uur op NPO 3

Lees ook: Meskina: filmen op anderhalve meter.