Larry Charles’ Dangerous World of Comedy: humor wereldwijd

In barre tijden biedt komedie verlichting. Zo luidt de onderliggende boodschap in Larry Charles’ Dangerous World of Comedy. De oud-schrijver van Seinfeld en regisseur van films als Borat (2006) gaat in vier afleveringen op zoek naar de humor op gevaarlijke plekken als Irak, Liberia, Nigeria en Saudi-Arabië. Hoewel hij enigszins verbaasd reageert op het bestaan van een levendige komediecultuur op dergelijke plekken, is dat in werkelijkheid natuurlijk helemaal geen noviteit. Komedie leeft bij de gratie van misère, en is onderdeel van de dualiteit van het leven. Op sommige plekken ontstaat zelfs een geprononceerde manier van geestigheid.

In de eerste aflevering reist Charles, die onder komedie aficionado’s bekend staat om zijn ostentatieve stijl, naar Irak, waar hij omschrijft hoe er na de dood van Saddam Hussein een ‘gouden tijdperk van satire’ ontstond. Deze kortdurende komische hausse werd al snel de kop ingedrukt door fundamentalistische krachten: wie op televisie of radio compromitterende grappen verkondigde kon zomaar worden vermoord. De onschuldigere klucht maakte plaats voor maatschappijkritiek. Charles filmt een theatergezelschap dat door Irak trekt en voorzichtig allerlei problemen aan de kaak stelt met geinige liederen en prikkelende dialoog.

Doordat Charles telkens flarden laat zien van een bepaalde subcultuur, is er weinig ruimte voor verdieping. Ook in het tweede deel van de aflevering, waarin hij het door oorlog verscheurde Liberia bezoekt, blijft het niveau anekdotisch. Over een stand-up komiek die doorbreekt in een vluchtelingenkamp in Ghana; over vrouwen die een plek innemen in het komediebestel. En tot slot volgt een sensatiebelust interview met generaal (en oorlogsmisdadiger) Buttnaked, de bijnaam voor een wrede kindermoordenaar die desgevraagd vertelt hoe mensenvlees smaakt. Dit heeft eigenlijk niets met komedie, of het ontstaan van humor in barre tijden, te maken.

Waar Charles probeert zijn fascinatie voor komedie op akelige plekken kenbaar te maken – en dat doet hij behoorlijk – lijkt deze vierdelige reeks toch vooral gemaakt voor de maker zelf. Dat wil zeggen: Netflix gaf Charles een zak met duiten, en vervolgens is er niet echt nagedacht hoe Charles’ fascinatie vertaalt kan worden naar een concept waarin de universaliteit van humor kan worden getoond. Larry Charles’ Dangerous World of Comedy is in die zin een tweesnijdend zwaard: leuk voor diegenen die alles over het ontstaan van komedie willen weten; minder belangwekkend voor de kijker die op zoek is naar luchtig vermaak.