Keep Sweet: Pray and Obey S01: onthullende docu over polygame sekte

Keep Sweet: Pray and Obey is een choquerende vierdelige documentaire over een Amerikaanse polygame sekte in Utah en Texas, waarin een cultuur van seksueel, geestelijk en fysiek geweld tegen vrouwen en meisjes heerst(e). ‘Toen ik 14 jaar was, dwongen ze mij met mijn neef te trouwen.’

Regisseur Rachel Dretzin, winnaar van een Emmy- en Peabody-award, schetst aan de hand van interviews, archiefbeelden, foto’s en nagespeelde scènes – die niet veel verschillen van de archiefbeelden – een, voor buitenstaanders ongelooflijk, verhaal over de manipulatieve vormen van geloven. De aangrijpende getuigenissen doen denken aan Margaret’s Atwoods The Handmaid’s Tale en de talloze realityseries over polygamie.

Door de verhalen van de vrouwen die weg zijn gegaan uit de Fundamentalistische Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (de FLDS Church) wordt duidelijk hoe mannen in een machtspositie onder het mom van hun geloof in God – of zoals de mannen het zelf zien: in de naam van God – de levens en seksualiteit van vrouwen en meisjes beheersen. De titel refereert dan ook aan het gedrag dat vrouwen en meisjes opgedragen kregen (en nog steeds krijgen) in de FDLS: blijf lief, bid en gehoorzaam.

De sekte van Warren Jeffs – die in 2011 veroordeeld werd tot een levenslange gevangenisstraf – is een aftakking van de Fundamentalistische kerk van Jezus Christus van de Heilige der Laatste Dagen. De FLDS is een afsplitsing van het mormoonse geloof dat gelooft in polygamie. Volgens de FLDS moet een man met minstens drie vrouwen trouwen om dicht bij God te komen. Hoe meer hoe beter. De man zou hierdoor na zijn dood een god kunnen worden die geestkinderen, werelden, sterrenstelsels en universums kan creëren. De leider wordt Profeet genoemd en gezien als gelijkwaardig aan God. Na de dood van de eerste leider Rulon Jeffs, nam zijn zoon Warren het stokje over.

De documentaire belicht hoe hij zijn dominantie over de gemeenschap steeds verder uitbreidde en het vertrouwen dat hij kreeg gebruikte om met minderjarigen te trouwen en hen te verkrachten. Vrouwen en meisjes moesten prairie-jurken aan, moesten hun haar op bepaalde manieren vlechten, en moesten vooral altijd lief blijven. ‘Als je mij in twijfel trekt, twijfel je aan God.’ Hij had 78 ‘vrouwen’, waarvan er 24 minderjarig en onder de leeftijd van seksueel zelfbeschikkingsrecht waren.

Anders dan in andere true-crime-documentaires geeft Stay Sweet: Pray and Obey geen podium of empathie aan de dader – die vanuit de gevangenis nog steeds zijn ideeën kan overbrengen aan de gemeenschap. Je ziet hem pas op bewegende beelden en hoort zijn stem pas in de laatste aflevering, onder andere in ziekmakende audiofragmenten waarin hij een 12-jarig meisje verkracht. De documentaire geeft juist een podium aan de vrouwen, kinderen, journalisten en openbaar aanklagers die ervoor hebben gezorgd dat Jeffs een levenslange straf uitzit.