Is Paul van Vliet nou eigenlijk cabaretier in ruste?

Tot en met zijn officiële afscheid, twee jaar geleden, trok hij volle zalen. Maar ook ná zijn afscheid speelde hij nog regelmatig bijzondere voorstellingen. Nu zit hij, net als de rest van Nederland, gedwongen thuis. En vraagt hij zich af hoe hij een leven zonder theater gaat verdragen. De zesdelige documentaireserie Een leven lang theater, gemaakt door Job Cieraad, wordt ondertussen herhaald. Voor de VARAgids beziet Paul van Vliet zijn heden en verleden.

Hoe gaat het met je? Eigenlijk wel goed. Ik zit in de coronarisicogroep en dus moet ik uitkijken. Ik houd mij stríkt aan de regels van Rutte. Ik ben als de dood om op de IC terecht te komen. Tegen Lidewij, mijn vrouw, heb ik gezegd: ‘Voordat ik dáárheen ga stap ik er geloof ik liever uit.’

Kom je nog wel buiten? Ik ga iedere dag even naar het strand, daar is vrijwel niemand. De laatste keer dat ik je op tv gezien heb, was je in een perfecte conditie. Hahaha, ik heb een sterk lijf, dat is geluk. Ik heb er nooit iets aan hoeven doen – ooit ben ik een nier kwijtgeraakt, maar het was een goedaardig gezwel.

Heb jij de neiging om veel terug te kijken op je leven? Ik ben ooit begonnen aan een autobiografie, maar ik ging me na een maand ontzettend vervelen met mijn eigen verleden, dus dat heb ik stopgezet. Toen ik 75 werd wilden een paar mensen een biografie over mij schrijven. ‘Zo interessant is mijn leven niet’, heb ik gezegd, ‘doe maar als ik dood ben.’

Maar toch, wat voor man zie je als je terugkijkt op al die jaren? Ja, eh... Dan zie ik iemand die veel geloof heeft gehecht
aan energie. Ik ben een doener geweest. De tegenslagen loste ik op met activiteit: spelen, reizen, schrijven, bezig zijn.
Meer dan met filosofie.

Maar ik heb beseft dat je problemen, conflicten enzo, moet oplossen, er diep ingaan. En dus niet met activiteit. Er is een mooi verhaal van een man en vrouw die met vakantie gaan. De vrouw zegt: ‘Hè hè, vakantie, kunnen we eindelijk praten!’ De man zegt: Hè hè, vakantie, dát hoeft nu even niet!’ Die man, dat was ik. In mijn theaterteksten zat diepte, ook in de liefde maar minder in mijn contact met mijn dagelijkse omgeving.’

Hoe heb je dat ingezien? Door schade en schande. Door Lidewij, die mij daarop wees. Door vrienden die zich afvroegen: ‘Waar
zít je nou eigenlijk? We vinden ze mooi hoor, je teksten, maar je lééft eigenlijk je eigen teksten niet.’

Je uitte je op het toneel, maar niet in het echte leven. Ik heb heel lang geloofd dat mijn enige bestaansrecht het toneel was. Dat is een vergissing gebleken. In 2007 en 2008 heb ik een depressie gehad. Ik was echt helemaal de weg kwijt. Ik zat diep, diep
in de put. Als een zombie zat ik in mijn stoel. Wou niks, nam de telefoon niet op, lag het liefste met een kussen op mijn hoofd in bed. Toen bleek dat iedereen eigenlijk veel liever en aardiger was en meer van me hield dan ik ooit had gedacht. Dat is een enorme les geweest voor mij. Sindsdien ben ik op dat gebied radicaal veranderd.

Overviel de depressie jou volledig of heeft-ie lang gesluimerd? Hij heeft lang zitten sluimeren. Ik heb altijd alles opgelost met doordouwen. Ik ben opgevoed met: niet huilen, zeuren, nooit moe, nooit ziek. Als ze vroegen hoe het ging, dan zei ik: ‘Geweldig!’ Maar de kinderen van Lidewij zeiden: ‘Mam, we zien dat hij moe en verdrietig is en hij zegt dat het geweldig gaat.’ Dat krijg je later allemaal terug.

Kwam de depressie omdat je voelde dat je pensioen zich zou aandienen? Een beetje. Maar ik speelde nog, en had onverminderd succes. Ik ben wat dat betreft een verwende jongen geweest. Destijds speelde ik Liefdesbrieven met Anne Wil Blankers, een theaterhit. Niet aan te slepen, werd alsmaar verlengd. Dus ik kreeg die depressie eigenlijk op een moment van groot succes. Het is ook genetisch, mijn moeder was een beetje een sombere vrouw, mijn grootvader was depressief.

Lees meer in VARAgids 21 vanaf pagina 8.