Interview met Sunny Bergman

Je reed mee op een tractor tijdens het boerenprotest, je was erbij toen de demonstratie van Black Lives Matter op de Dam in Amsterdam alle verwachtingen overtrof. Waarom wilde je graag een film over activisme maken?
Mijn persoonlijke motivatie is dat ik mezelf ook al een hele tijd profileer als activist, en merk dat mijn collega’s regelmatig met opgetrokken wenkbrauwen naar me kijken. Zij vinden dat je geen activist mag zijn als je journalist bent, want dan ben je niet neutraal. Maar niemand is neutraal, dus ik ben liever heel helder over waarvoor ik strijd. Ik zie activisme als iets om trots op te zijn, maar veel mensen vinden activisten ongenuanceerd en drammerig, als de oorzaak van polarisatie. Activisme wordt ook steeds meer gecriminaliseerd. Er wordt bijvoorbeeld gepoogd door rechtse partijen als FvD, maar ook door Kamerleden van VVD en CDA, om het redden van migranten in de Middellandse Zee strafbaar te stellen. Dat is toch absurd en onmenselijk? Als we dat gaan doen, zijn we heel ver van huis. De meeste activisten die ik ken zijn geen relschoppers uit op polarisatie, maar idealisten die het goed voor hebben met de wereld.

Wat je schetst als reden om de film te willen maken, is ook precies wat er uit je film komt. Heb je dan nog iets te onderzoeken?
Ja, want dit was het idee in mijn achterhoofd, maar je weet niet wat er in werkelijkheid gaat gebeuren. Ik had het filmplan geschreven voordat tante corona om de hoek kwam kijken, en ineens was de hele wereld veranderd. Een jaar geleden had ik die hele #viruswaanzin-beweging niet kunnen verzinnen. Ik ben ook met de boeren meegegaan om niet alleen in mijn eigen clubje rond te hangen. Dus ik heb mijn ideeën kunnen toetsen aan de realiteit. 

En bleek er iets anders dan je dacht?
Een nieuw inzicht was dat de boeren slachtoffer zijn van hetzelfde systeem als waar Extinction Rebelliontegen vecht. De manier waarop de grote industrieën de boeren hebben gemangeld, komt overeen met hoe er met veel andere kwesties wordt omgegaan. Sowieso viel het me op dat er een grote overlap is tussen de mensen die je bij de ene demonstratie tegenkomt en bij de andere. Mensen van viruswaanzin hoorde ik in een adem zeggen dat ze ook tegen armoede en de vereenzaming van ouderen waren. Er heerst een soort ratatouille aan onvrede. Wat ik een gevaarlijke ontwikkeling vind, is dat extreemrechts op die onvrede inspeelt. Je ziet ineens heel rare huwelijken ontstaan. Ik zag online bij de manifestatie ‘Vrouwen voor vrijheid’ bekenden rondlopen uit de yogawereld en mensen van viruswaanzin. Er werd een raar verbond gesloten tussen het new age gedachtengoed en extreemrechts. Ik vind dat erg eng en verontrustend. Ik heb ook vrienden die ineens viruswaanzin volgen, dat is echt een sekte. Zij kunnen nergens anders over praten.

Lees verder in VARAgids 49 vanaf pagina 8.