Interview met Lucia Rijker

Ze heeft het niet slecht gedaan ‘voor een meisje van vierhoog achter,’ aldus voormalig bokskampioen. Tegenwoordig is ze levenscoach en leert ze jongeren om te gaan met verdriet en woede.

Ze stond op de set met Oscar-winnaars Clint Eastwood en Hilary Swank, werkte met grote vechters als Joe Frazier en George Foreman en ze speelde een Romulan in cultfilm Star Trek. Ook werd ze vorig jaar opgenomen in de International Boxing Hall of Fame, een eregalerij waar haar naam prijkt tussen die van onder anderen Muhammad Ali, Floyd Mayweather, Mike Tyson en Vitali Klitschko. Kortom: Lucia Rijker beschikt over een indrukwekkend en behoorlijk gevarieerd cv.

Maar zelf vat ‘the Dutch Destroyer’ dat zo samen: ‘Niet slecht voor een meisje van vier-hoog achter uit Amsterdam.’ En: ‘Uiteindelijk zijn het allemaal mensen. Just normal people.’ Verder verhaalt ze met evenveel enthousiasme over haar langharige chihuahua Mr. Jones als over haar ontmoeting met Stevie Wonder. Spreker, transformatie- en levenscoach Lucia Rijker, die haar actieve carrière als bokser in 2005 beëindigde, blijkt vooral rustig en relativerend. Ze praat – vanwege haar jarenlange verblijf in de VS in een mix van Nederlands en Engels – liever over het heden dan het verleden. Maar gevraagd naar haar huidige boksvaardigheden beginnen haar ogen te twinkelen: ‘Ik heb zeker nog een enorme leverstoot in huis. Net als een goede lowkick. Die verleer ik nooit meer. De patronen zitten door het jarenlange trainen en discipline verankerd in mijn lichaamsgeheugen.’

Met diezelfde toewijding gaat ze in het vijfde seizoen van Dream school weer als coach aan de slag met jongeren die om uiteenlopende redenen zijn vastgelopen in het onderwijs. Jong volwassenen die uit balans zijn geraakt door het overlijden van een ouder, foute vrienden, een verslaving of andere oorzaak. Samen met rector Eric van ’t Zelfde, een team experts en verschillende gastdocenten – onder wie cardioloog Janneke Wittekoek en presentator/advocaat Natacha Harlequin – biedt zij de jongeren handvatten om hun leven weer op de rit te krijgen. Ze verschaffen hen nieuwe inzichten en leren hen ‘dealen’ met boosheid en verdriet.

Zelf leerde Rijker in een moeilijke periode van haar leven door het boeddhisme afstand te nemen en geduld te bewaren. Dat gebeurde toen haar moeder overleed kort nadat een achilles- peesblessure in 2005 een einde maakte aan haar sportloopbaan. En nog steeds speelt spiritualiteit een belangrijke rol, zegt ze.

‘Corona heeft de aarde en de mensheid uitgedaagd. Elke dag verschuift de realiteit. Je moet je aanpassen. Constantly. Angst heerst. Om daar niet te veel in mee te gaan, houd ik thuis regelmatig stilteretraites. Niet praten, niet op mijn telefoon kijken. Dat doe ik drie, vijf of negen dagen aaneengesloten. Dat is goed tegen het geratel in mijn hoofd. Die constante impulsen die de hele tijd wat willen en vinden. Je moet dit, je moet dat, je moet zus, je moet zo. Geef ik daar geen gehoor aan, dan wordt het op een gegeven moment stil. En dan hebben mijn hoofd en lichaam een soort vakantie. Alleen toen ik begreep dat Peter R. de Vries was overleden, moest ik op mijn telefoon kijken. Ik kon mezelf niet bedwingen.’

Dream school is dit jaar anders van opzet: jullie verbleven weken intern bij elkaar. Had die intensieve aanpak meer impact op de jongeren? Het was niet beter maar anders. Door corona moesten wij noodgedwongen uitwijken naar de bubbel. Daardoor hoefden de jongeren ’s avonds niet naar huis te gaan. Dat betekent dus ook dat ze ’s ochtends thuis niet zelf uit hun nest hoefden te komen om daarna de trein, bus of fiets te pakken om op tijd bij Dream school te zijn. Zo misten ze een stuk training: het doel is integreren in de wereld met alle afleidingen die er zijn. Elke dag opnieuw beslissen: ik kies school in plaats van thuis zitten, tv-kijken of rondhangen met vrienden. Het was dus misschien nu juist iets makkelijker. Aan de andere kant: ik merkte dat iedereen het zwaar had door het geïsoleerde leven als gevolg van corona. Best heftig.

Lukt het je om iedereen te bereiken tijdens die weken? Dream school is geen exacte wetenschap waarbij je een score kunt bijhouden. Het is een proces. Sommigen hebben langer nodig om zich te openen, zich veilig te voelen. Het verblijf hier is stap één, daarna volgt integreren in de wereld en al dan niet terug- vallen en dan komt de reactie van je loved ones en de confrontatie met jezelf bij het terugzien van het programma. Vooral dat laatste heeft veel impact. Dan zien ze pas: wat was ik boos en negatief en wat een weerstand; zo wil ik niet zijn. Dan vragen ze zich af: waarom had ik zo’n grote mond en waarom zag ik niet dat mensen het beste met mij voor hadden? Toen ik mezelf na mijn eerste wedstrijd terug zag, dacht ik ook: wat een vreemde stem en rare bewegingen. Waarom kom ik zo afstandelijk over? Confronterend, maar goed om te groeien.

Zeiden alle gastdocenten ja? Sylvana Simons en Klaas Dijkhoff hadden het vorig seizoen niet makkelijk met de klas, Maarten van Rossem riep eerder zelfs: ‘fuck off, ik ga naar huis’. Naast Janneke Wittekoek en Natacha Harlequin komen kunstenaar Lita Cabellut, ontwerper Piet Hein Eek en anderen. Ze wilden allemaal graag meewerken. Want de leraar leert net zoveel als de jongeren. Iedereen wordt op een positieve manier aangeraakt, ook al voelt dat in eerste instantie misschien niet zo.
 
Dream school heeft een paar duidelijke regels. Telefoons inleveren bijvoorbeeld. Waarom word je niet kwaad als jongeren zoiets simpels al weigeren? Ze doen het toch voor zichzelf? Het is zo makkelijk om te oordelen. Ik vind psychologie interessant en wil weten waarom iemand iets doet. Waarom doet de een dit met zijn pijn en de ander dat? Pas wanneer dat duidelijk is, kan iemand veranderen. Dat ze vooraf hebben ingestemd met regels zegt mij niets. Bij huwelijken wordt toch ook eeuwige trouw beloofd? Iets willen en iets daadwerkelijk doen, zijn twee verschillende dingen. Tijdens ontslakkingskuren die ik volgde om gezonder te leven, zag ik deelnemers die duizenden euro’s hadden betaald naar hun auto sluipen om stiekem iets te eten. Ik ben jonge boksers tegengekomen die me vertelden dat ze wereldkampioen wilden worden. Als ik dan zei: dan moet je jarenlang minstens twee keer per dag hard trainen, klappen op je hoofd opvangen, leven met pijn in je lijf, constant diëten en niet feesten met vrienden. Heb je dat er voor over? Nou dan begonnen ze vier keer te twijfelen. Maar om bij een eventuele titel te komen moet je daar wel doorheen. Bij Dream school willen we jonge mensen die niet zoveel levenservaring hebben tools geven en meenemen op die soms moeilijke reis.

Je deed mee aan 71 graden noord, een realityshow rond de poolcirkel. Wat heb jij daarvan geleerd? Het was enorm afzien en ik kwam mezelf tegen. Ik wilde net als bij boksen de beste zijn. Het was levensgevaarlijk en eigenlijk ging het veel te ver: zwemmen in ijswater tot ik mijn vingers in mijn mond moest doen omdat ze helemaal numb waren. Ik was bang dat ik ze zou kwijtraken. Ik was de loner in de groep. Andere deelnemers lulden achter mijn rug om en maakten grappen over mijn rituelen en chanten. Mensen begrepen mijn fanatisme niet. Dat ik schreeuwde tegen mijn partner. Maar als je een spelonderdeel won, mocht je een warme douche nemen en een nacht in een zacht bed slapen in plaats van bij -16 graden buiten, waarbij je verplicht was je natte handdoek onderin je slaapzak te leggen. Op een gegeven moment dacht ik: waarom zeg ik niet: ik stop. Het draaide om mijn ego, mijn competitieve karakter. Willen winnen kostte me daar bijna mijn leven. Totaal niet gezond. Een belangrijke les om nooit meer aan zoiets mee te doen.

Lees verder in VARAgids 37 vanaf bladzijde 8.