Interview: Eddie Redmayne (Fantastic Beasts and Where to Find Them)

Het is slecht en tegelijk goed nieuws voor de fans: na het recente toneelstuk Harry Potter and the Cursed Child zal J.K. Rowling voorlopig haar aandacht richten op andere figuren uit haar ‘Potterversum’ dan Harry. De komende jaren schrijft ze over de door haar geschapen wereld geen boeken, maar filmscripts. Die gaan over de zoöloog en ontdekkingsreiziger Newt Scamander, lang geleden lid van de afdeling Huffelpuf van Zweinstein en net als Harry een favoriete leerling van Albus Perkamentus. De eerste film, Fantastic Beasts and Where to Find Them, met acteur Eddie Redmayne als Newt Scamander, ging op 17 november in première.
Dit interview met hem vond in september plaats in een Londens hotel. Eddie Redmayne (24) oogt bij binnenkomst nog jonger dan verwacht, kleiner ook. Hij is zeer Brits, innemend, knap en sproetig. Of hij zenuwachtig is dat hij in de bioscoop het toverstokje van Harry Potter gaat overnemen?

[blendlebutton]

‘Ja, maar zulke zenuwen zijn niet nieuw voor me. Toen ik Stephen Hawking speelde, wist ik dat de echte Stephen Hawking de film zou zien en me zou beoordelen. Toen ik Lily Elbe speelde, wist ik dat de transgender-gemeenschap een uitgesproken mening zou hebben over wat ik met hun icoon had gedaan. Bij iedere film- en toneelrol vind ik wel redenen om nerveus te worden. Ook bij die van Newt. Je wil niemand teleurstellen natuurlijk. Maar omdat de hoofdpersonen in deze film nog nauwelijks tot leven zijn gebracht op papier en in beeld en alleen in het hoofd van Jo Rowling bestonden, heb ik hier wel het voordeel dat ik niet echt kan tegenvallen. Newt is nieuw.’

 
Sinds zijn Oscar-winnende rol als de natuurkundige Stephen Hawking in The Theory of Everything en zijn Oscar-genomineerde rol als de transgender Lily Elbe in The Danish Girl, is Eddie Redmayne buitengewoon geliefd in Hollywood. En dus werd hij gevraagd voor de hoofdrol in een van de meest prominente filmseries die we de komende jaren te zien gaan krijgen in de bioscoop: maar liefst vijf speelfilms waarin hij de eminente ‘magizoöloog’ Newt Scamander zal spelen, de schrijver van het befaamde standaardwerk Fabeldieren en Waar Ze Te Vinden. Voor wie nu vragend het voorhoofd fronst: dat boek is verplicht lesmateriaal op Zweinstein. Harry, Ron en Hermelien moesten het al in klas één bestuderen.

 
Om misverstanden te voorkomen: hoewel Newt en zijn lesboek er wel in genoemd worden, is het verhaal dat de films zullen vertellen niet rechtstreeks afkomstig uit eerder werk van J.K. Rowling. Alle 4544 pagina’s van de zeven Potter-romans die zij tussen 1997 en 2007 publiceerde over ‘de jongen die bleef leven’ werden uitvoerig verfilmd: acht films van in totaal 1179 minuten – ruim één minuut film op vier pagina’s boek. De laatste, Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 2, verscheen alweer vijf jaar geleden in de bioscoop. Tezamen brachten die acht films meer geld op dan alle zesentwintig James Bonds bij elkaar en vormen ze de meest succesvolle en lucratieve serie uit de filmgeschiedenis. Miljoenen kinderen en volwassenen genoten ervan, de critici waren vanaf deel drie zeer lovend en het legde filmmaatschappij Warner Bros., door Rowling geautoriseerd om de films onder haar strikte inhoudelijke supervisie te maken, bepaald geen windeieren. Geen wonder dus dat velen zich na die achtste film verlekkerd de vraag stelden: zijn echt alle bladzijden verfilmd?

 
Nou, niet álle, in zekere zin. Van het fictieve encyclopedische werkje Fabeldieren en Waar Ze Te Vinden, waarin een alfabetische opsomming wordt gegeven van een groot aantal van die beesten en hun habitat en eigenschappen, schreef Rowling in 2001 een niet-fictieve, daadwerkelijk gepubliceerde versie van 128 bladzijden. Ze deed dat ter gelegenheid van de Britse liefdadigheidsactie Comic Relieve en op basis van haar extreem gedetailleerd uitgewerkte aantekeningen over het Harry Potter-universum. In dat lesboekje, inclusief ironische aantekeningen in de kantlijn van leerlingen Harry, Ron en Hermelien, worden de talloze fabeldieren beschreven die magizoöloog Newton ‘Newt’ Artemis Fido Scamander op zijn wereldreizen door meer dan honderd landen documenteerde en die we deels ook tegenkwamen in de zeven Potter-boeken. Toen Warner Bros. aan Rowling vroeg of het misschien een leuk idee was om een fictieve natuurdocumentaire te maken op basis van het boekje, sloeg haar fantasie danig op hol en stelde ze voor dat ze in plaats daarvan de scenario’s zou schrijven voor een serie speelfilms over Newt. Haar ideeën over zijn omzwervingen, de ontluikende liefde voor zijn latere vrouw Porpentina en de dieren die hij ontmoet en verzamelt in zijn magische koffer vormen de basis van de vijf films. Behalve zijn naam en zijn vak weten we nog weinig van Newt. Hoe is hij eigenlijk?
‘Newt is aanvankelijk een eenling’, aldus Redmayne. ‘Hij is gepassioneerd over de fabeldieren, waarvan hij zielsveel houdt, maar hij heeft moeite met mensen. Newt is niet bepaald een people pleaser en ook niet iemand voor wie je als kijker meteen een zwak hebt. Maar in de loop van de film ontmoet hij een paar andere outsiders, met wie hij moet samenwerken als er dieren uit zijn koffer ontsnappen. Met hen begint hij langzamerhand menselijk contact te leggen.’

 
Newt en zijn drie nieuwe vrienden, onder wie één Dreuzel, zijn voor deze films wat Harry, Ron en Hermelien waren voor de vorige films.

‘Het zijn geen kinderen dit keer, maar wel mensen met kinderlijke kwaliteiten die hun weg in de wereld nog niet gevonden hebben. De toon van de film is soms behoorlijk donker en volwassen, er is sprake van wreedheid en onderdrukking en er zijn thriller-elementen, maar er zit ook humor en romantiek in. Het einde is verpletterend ontroerend.’
Over het precieze verhaal, dat gezien de milde kijkwijzer-klassering van ‘mogelijk schadelijk tot 9 jaar’ ook weer niet zo volwassen kan zijn, blijft hij noodgedwongen vaagjes. Fantastic Beasts and Where to Find Them is omgeven door extreme geheimzinnigheid. Redmayne vertelt gniffelend: ‘Mijn kleinere broertje is Potter-fan. Maar ik heb een keiharde geheimhoudingsverklaring getekend. Hij bleef eindeloos schreeuwen: “ik ben je broer!” maar ik heb hem weinig mogen vertellen.’ De film is bij het ter perse gaan van deze gids alleen nog gezien door de makers en andere direct betrokkenen, maar de eerste tien minuten en een aantal clips en trailers zijn wel naar buiten gebracht. Daaruit valt het een en ander op te maken.

 
In 1926, dus zeventig jaar voordat Harry begint op Zweinstein en – toeval? – ook het geboortejaar van Voldemort, arriveert Newt in New York met een koffer vol fabeldieren. Die koffer is van binnen miljoenen keren groter dan van buiten. Het ding is een belangrijk ingrediënt van het verhaal: een klein universum waarin zich de beesten die Newt verzamelde bevinden. In elk geval zijn dat de broze, teruggetrokken ­bowtruckle (bij ons bekend als de boomtrul), een soort wandelende tak die alle sloten open krijgt en waarvan er eentje (volgens Redmayne ‘wegens bindingsangst’) zich schuilhoudt in Newt’s borstzakje, de niffler (bij ons delfstoffer genaamd), een klein harig vogelbekdiertje dat een ekster-achtige voorkeur voor glinsterende kostbaarheden heeft, en de demiguise waarvan de vacht zoals bekend gebruikt kan worden om onzichtbaarheidsmantels te maken.
Nadat Newt via Ellis Island de stad heeft betreden, blijkt al snel dat tovenaars in de VS nog meer van Dreuzels – in Amerika No-Majs genoemd – te vrezen hebben dan in Engeland. Ze leven ondergedoken en in angst en dat heeft te maken met openlijke vervolging door mensen (de hekserijprocessen van Salem liggen nog vers in het geheugen daar) maar misschien ook met oude bekende Gellert Grindelwald, de intens slechte tovenaar die in het openingsshot te zien is en volgens velen het Potter-equivalent van Hitler is. De boel staat echt op exploderen in New York; politieagenten trekken op straat met getrokken wapens ten strijde tegen met toverstokjes bewapende heksen. Het is duidelijk dat No-Majs gevaarlijker tegenstanders zijn dan Britse Dreuzels. Temidden van deze situatie ontmoet Newt de tovenares Porpentina en haar zus en de vriendelijke No-Maj Jacob Kowalski, de eerste Dreuzel die een hoofdrol speelt in een Potter-film. Samen binden ze in New York de strijd aan met de bedreigende machten.

 
Redmayne belooft dat we geen gedoe met cliffhangers krijgen. ‘Dit is een op zichzelf staande film met een echt einde, niet het cynische begin van een franchise-serie die alleen bedoeld is om je ook naar de andere films te lokken en geld te verdienen. Ik heb het sinds ik succesvol ben – wat ongetwijfeld een tijdelijk iets is – een beetje voor het uitkiezen en Rowlings script was domweg geweldig. Ik ga uitsluitend op mijn instinct af, niet op namen, en hier voelde ik echt iets bij.’
Wat die namen betreft, is het toch wel geruststellend dat Rowling achter de typemachine zit, vaak op de set aanwezig was om de acteurs uitleg en aanwijzingen te geven en dat de regisseur en de andere makers goeddeels dezelfde mensen zijn die verantwoordelijk waren voor de laatste vier Potter-films. Wat een optreden van Harry zelf betreft, in een latere film? Sinds de introductie van tijdreizen in Harry Potter and the Cursed Child is alles in principe mogelijk. Zeker is alleen dat in Rowlings gedetailleerde Potterversum zowel Harry als Newt in het heden in leven zijn, dat Newt in Dorset woont met zijn vrouw Porpentina en drie tamme Kwistels en dat zijn kleinzoon Rolf is getrouwd met een vriendin van Loena Leeflang, die weer een vriendin is van Harry Potter. Het ligt dus voor de hand dat ze elkaar ooit tegenkomen. Of dat ook in de latere films gebeurt, is een aanlokkelijke maar vooralsnog nutteloze gedachte.

[/blendlebutton]