Insidious: The Red Door: regiedebuut van acteur Patrick Wilson

Het laatste deel in de matige Insidious horror-trilogie, dit keer sfeervol geregisseerd door hoofdrolspeler Patrick Wilson, gaat vooral over vader-zoon-issues en is niet erg eng maar soms wel beklemmend.

De eerste twee Insidious-films werden geregisseerd door James Wan, een grote naam in het horrorgenre sinds hij op de proppen kwam met de zieke en inventieve martelporno in zijn Saw-films (‘zaag je eigen ledematen eraf of ik maak je dood’). Hij kwam daarna met de meer subtiele en atmosferische horror van de Insidious-franchise en nog weer later met de superieure The Conjuring-films, ook met Patrick Wilson (fantastisch in Fargo S02) in de hoofdrol, over een echtpaar dat paranormale zaken onderzoekt. Die films en hun spin-offs over het popje Annabelle, de anti-Barbie from hell, zijn effectief, griezelig en goed. 

Insidious minder helaas; deel één werkte aardig maar deel twee was vooral belachelijk en meer van hetzelfde. Dit is deel drie (afgezien van wat prequels) en is ook meer van hetzelfde, maar hoofdrolspeler Patrick Wilson blijkt in zijn regiedebuut goed aan te voelen hoe je een sfeer van naderend onheil neerzet.

De premisse van de Insidious-franchise is even simpel als gekunsteld: Patrick Wilson speelt Josh, een man die tijdens zijn slaap ongewild en tegen zijn zin via astrale projectie uit zijn lichaam kan treden om in een schemer-dimensie met de omineuze naam ‘The Further’ ongezien rond te zweven. Josh kan tijdens zijn uittreding in een soort gehypnotiseerde staat rondwaren door de kamers van zijn huis, om zijn zoons Dalton en Foster te zien slapen of om in de badkamer te controleren of hij het dopje wel op de tandpasta heeft geschroefd voor hij naar bed ging - bij wijze van spreken. Op zichzelf is astrale projectie dus niet veel spannender dan dromen, waar het wel wat op lijkt, maar dan echter. Tijdens het uittreden ligt Josh’ echte lichaam gewoon in bed te pitten.

Toch is astrale projectie minder saai dan Josh wil. Want helaas wemelt het in The Further van de verongelijkte en ultra-woedende demonen; verloren zielen die niets liever willen dan via Josh’ astrale lichaam in zijn echte, slapende lichaam te treden om dat over te nemen. Dat gebeurde in de eerste twee films ook en een complicerende factor daarin was dat ook Josh’ zoontje Dalton (Ty Simpkins) astraal kon projecteren en zichzelf daar zo in verloor dat hij maar bleef dwalen in The Further en zodoende in een permanente coma belandde waar Josh en zijn vrouw Renai (Rose Byrne) hem met moeite uithaalden doordat Josh, naar hartelust astraal projecterend, in The Further op zoek ging naar Dalton en hem redde. Dat moet hij in dit derde deel weer doen, want de inmiddels studerende Dalton belandt alweer in The Further.

Het moge duidelijk zijn dat de mythologie achter de Insidious-films niet uitblinkt in geloofwaardigheid. Dat geldt voor meer horror maar hier werkt het gewoon niet zo goed; Insidious kan niet in de schaduw staan van The Conjuring.

Wat wel werkt is de regie van Patrick Wilson. Doordat het script van Firestarter-scenarist Scott Teems waarmee Wilson het moet doen erg traag is en de nadruk legt op de de vader-zoon-relatie van Josh en Dalton, is de sfeer in de eerste helft van de film loom en bedachtzaam. In die traagheid laat Wilson een paar keer op de achtergrond, zonder aanzwellende muziek, gestaltes opdoemen die Josh niet ziet, maar wij wel. Het is subtiel en langzaam gedaan, maar door die on-nadrukkelijkheid wel des te dreigender. ‘Insidious’ betekent: verraderlijk, op de loer liggend, onverhoeds gevaarlijk. De figuren die we tijdens de film sluipend zien opdoemen op de achtergrond, terwijl Josh zich nergens van bewust is, ogen zeer verraderlijk en op de loer liggend en doen wat denken aan de veel betere film It Follows en krikken de spanning subtiel op. Patrick Wilson begrijpt horror wel.

Na die subtiele eerste helft vertrouwt het script in de tweede helft op het herhalen van elementen uit deel één en twee en talloze jumpscares. Het is dan allemaal weinig verrassend, maar naar de volgende regieklus van Patrick Wilson zijn we wel benieuwd geraakt. Naar de volgende Insidious-spin-off, getiteld Thread: An Insidious Tale, echter niet.

Insidious: The Red Door draait vanaf donderdag 6 juli 2023 in de bioscoop