Hart voor de zaak

Het bestaat, het gebroken hart syndroom. Cardioloog Angela Maas, ‘voorvechtster voor het vrouwvriendelijker maken van de cardiologie’ schrijft erover in haar vorig jaar verschenen boek Hart voor vrouwen. Na een hevige gebeurtenis kan het hart letterlijk stoppen met klop- pen. Dat kan van schrik maar ook van (liefdes)verdriet. In haar boek geeft ze een voorbeeld van het eerste, een gebeurtenis uit 1946. Toen stortte een eenpersoonsvliegtuigje neer op een gymlokaal van een christelijke hbs in Apeldoorn. Daarbij kwamen niet alleen de 22 leerlingen in de gymklas om alsmede de jonge piloot, maar ook diens moeder: ze zag het toestel neerstorten, kreeg van de schrik een hartinfarct en overleed.

Toch hebben de meeste hartinfarcten, zo leren we uit het boek, andere oorzaken. Zo kunnen onder meer een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap een indicator zijn voor hartproblemen later; een vroege (< jonger dan 40) menopauze en suikerziekte. Hoewel er tegenwoordig meer vrouwen – in Europa alleen al 2,1 miljoen tegenover 1,8 miljoen mannen – overlijden aan hartfalen wordt de vrouwelijke hartpatiënt in spreekkamers bij dokters en zelfs bij cardiologen, nog te vaak langs de mannelijke meetlat gelegd en soms naar huis gestuurd, waarbij klachten worden afgedaan als stress, of ‘de menopauze’, of gewoon ‘gezeur’. Want het hart van vrouwen mag dan anatomisch hetzelfde in elkaar zitten als dat van mannen: er zijn grote verschillen. Zo ontwikkelt slagaderverkalking zich bij vrouwen anders. Bij mannen zit die vernauwing vaak op een plek; bij vrouwen slibben de vaten zich gelijkmatiger dicht.
En waar mannen vaak problemen hebben in de grote kransslagaders van het hart, hebben vrouwen vaak problemen in de allerkleinste hartvaatjes. Zo klein dat ze soms amper te zien zijn bij een hartkatherisatie.

Al sinds haar aantreden als cardioloog in 1988 was het Maas een doorn in het oog dat vrouwen gelijk benaderd werden. Ze had al snel door dat een vrouwenhart geen mannenhart is en dat dus niet alleen de oorzaken van hartziekten anders zijn (behalve dan roken, dat is voor niemand een goed idee) maar ook de symptomen – een vrouw heeft bijvoorbeeld minder vaak een drukkend en snoerend gevoel om de borst, maar kan zich al weken voor een hartinfarct zeer vermoeid voelen en angstig – en dat de behandeling een andere benadering vereisen.

Lees meer in VARAgids 14 vanaf pagina 24.