Gomorra S05: iedereen verliest

Foto credits: Lumière

Helikopters, aanhoudingen, overal politie. Er is een klopjacht gaande in Secondigliano, de Napolitaanse achterwijk waar de familie Savastano decennialang heerste in de cocaïnehandel. Meerdere mannen met een donkere baard en fors postuur worden aangehouden, maar niet Gennaro Savastano, want die zit ondergedoken in een donker hol waar net een bed in past. ‘Dit is geen schuilplaats’, zegt hij, ‘maar een gevangenis.’

Tegen zijn zin in is Gennaro toch nog op zijn vader gaan lijken, ‘een man die zijn leven doorbracht in een gouden kooi’. Gennaro wilde in seizoen 4 zijn leven verbeteren voor zijn zoon en bewandelde daarom het stroperige pad van de legaliteit. ‘Tijdverspilling’, zegt hij daarover later tegen zijn vrouw. Langzamerhand begint Gennaro zich weer met de dagelijkse gang van zaken te bemoeien van de Savastano-clan. Daarbij doet hij een verbijsterende ontdekking: Ciro di Marzio, zijn enige vriend, leeft nog. Dat hakt er hard in, want Gennaro werd (eind seizoen 3) door Sangue Blu gedwongen om Ciro te vermoorden op een boot in de baai van Napels. Ciro’s lichaam verdween vol kogels in het donkere water.

Voor een serie gebaseerd op hyperrealisme is het nogal wat dat een personage wakker wordt uit de dood. Ondanks Ciro’s bijnaam L’Immortale, de onsterfelijke, is het lastig om erin mee te gaan dat Ciro – tot woede van Gennaro – in Riga een nieuw leven is begonnen, en zo Gennaro in de waan liet zijn beste vriend vermoord te hebben. Die ongeloofwaardigheid is een van de kernproblemen van het script, juist omdat door deze resurrectie Ciro bij zijn terugkeer in Napels een soort christusachtige figuur wordt, met een religieuze navolging. Ergens wel een interessante vondst, maar ook over the top en haaks op de essentie van Gomorr a: verfijnde psychologisering van het kwaad.

De centrale verhaallijn die de schrijvers kozen in het slotseizoen is nogal plat: Gennaro en Ciro willen elkaar dood hebben. De serie is daardoor afgedaald tot een soort actiefilmniveau waarbij het soms weleens spannend is, maar geen moment het niveau wordt gehaald van het geniale seizoen 4, waarin al het goede van Gomorra samenkwam.

Omdat de hoofdverhaallijn gelaagdheid mist, boeien de nieuwe personages ook maar weinig. Zo is er een klassieke rat die zelfs zijn vriendin vermoordt om hogerop te komen (Kleine Monnik), een soort bozige tsaar (Mistral) die na iedere ontmoeting mensen nog even drie extra seconden intimiderend aankijkt, en een grijze weduwe (Nunzia) die maar één doel heeft: wraak.

Seizoen 5 verrast in het algemeen te weinig; de serie vindt zichzelf niet opnieuw uit. Als decor is net als in seizoen 1 en 2 Secondigliano gebruikt, en dezelfde dreigende muziek van Mokadelic, om de botsingen tussen rivaliserende clans te tonen. Juist dat recept heeft de serie wereldberoemd gemaakt (de rechten zijn in meer dan 130 landen verkocht), maar het voelt inmiddels uitgekauwd; we hebben het te vaak gezien.

Het is jammer dat een van beste Europese series niet haar eigen niveau kon halen. Seizoen 5 is alsnog fijner vermaak dan de meeste series, maar Gomorra had een veel beter slot verdiend. Al is de eindscène sterk; dat anonieme schot in de duisternis. Waarschijnlijk blijft dat de belangrijkste les van Gomorra: uiteindelijk verliezen ook de winnaars.