God Save Texas S01E01: wonderlijk, ontroerend en persoonlijk

Filmmaker Richard Linklater keert in eerste deel van drieluik over de staat Texas terug naar zijn geboorteplaats Huntsville, waar gevangenissen (en de doodstraf) niet weg te denken zijn uit het straatbeeld.

Filmmaker Richard Linklater (Boyhood, 2014) keerde rond 2002 weer terug naar zijn hometown Huntsville, Texas. Hij was van plan een film te maken over de levensloop van twee atleten: de een succesvol; de ander crimineel. En dus belandde Linklater bij een van de vele lokale gevangenissen. Om inspiratie op te doen. Al snel raakte hij in gesprek met een vrouw wiens familielid in de dodencel zat. Ruim 20 jaar later keert de Texaan - die van 1970 tot 1981 in Huntsville opgroeide, voordat hij naar Houston verhuisde - terug naar de plek waar de gevangenisindustrie een grote rol van betekenis speelt, en waar de doodstraf alom aanwezig is: van 1982 tot 2014 werden er 586 gedetineerden geëxecuteerd.

Dat levert niet per se een kritische film op: Linklater verwondert zich juist over de naargeestige en hardvochtige aard van de doodstraf. Hij vraagt zich ook af waarom zoveel van zijn oud-schoolgenoten in de gevangenis zijn terechtgekomen. Meer dan in andere staten, is zijn observatie.

Linklaters zoektocht leidt gaandeweg tot een zoektocht naar de ziel van een gebied. Hij probeert te doorgronden waar hij vandaan komt, en waarom veel van de inwoners in Huntsville eigenlijk helemaal geen zicht hebben op wat er zich achter de muren van de gevangenissen afspeelt. Dat levert mooie gesprekken op, met gevangenisbewaarders, journalisten en immigranten. Een bij vlagen ontroerende dwarsdoorsnede van Texas. Dat is ook de insteek van God Saves Texas; een drieluik, bestaande uit drie films, gebaseerd op het gelijknamige boek van Lawrence Wright.

Wright probeert in zijn boek aan de hand van een aantal thema’s Texas’ identiteit in kaart te brengen. In God Saves Texas waagt Linklater zich dus aan het gevangeniswezen. De tweede film, van Alex Stapleton, draait om de olie-industrie; de derde film, geregisseerd door Iliana Sosa, om het grensbeleid.

Linklaters film heeft wel wat weg van Spike Lee’s When the Levees Broke. Linklater kiest net als Lee voor een humanistische, nieuwsgierige benadering. Dat levert een frisse blik op Texas op.

God Save Texas, vanaf woensdag 28 februari 2024 wekelijks bij HBO Max