Follow the leader: M*A*S*H

De komische dramaserie M*A*S*H volgt het personeel van het Mobile Army Surgical Hospital (daar komt die afkorting dus vandaan) tijdens de oorlog in Korea in de jaren 50. Het is een vervolg op de gelijknamige film, met onder anderen Donald Sutherland en Elliott Gould. Zowel de film als de serie gebruiken het nummer ‘Suicide is painless’ als themanummer.

De muziek van het nummer is geschreven door componist Johnny Mandel, die al sinds 1958 actief is als filmcomponist. ‘Voor M*A*S*H was ik al bevriend met de regisseur, Robert Altman,’ vertelt Sandel in gesprek met Jazz Wax. ‘Dus ik werd al ingehuurd voordat er überhaupt een scène gefilmd was, wat hoogst ongebruikelijk is. Normaal gesproken ben je als componist de laatste die erbij komt.’

De regisseur vertelt Sandel tijdens een avond doorzakken dat hij een nummer nodig heeft voor de scène waarin een personage zelfmoord dreigt te plegen. Maar omdat er maar één iemand met een akoestische gitaar in de scène zit, mag het geen groot orkestraal stuk worden. ‘Er waren maar twee eisen,’ vervolgt Sandel. ‘De regisseur zei dat het nummer ‘Suicide is painless’ moest heten, en dat het het domste nummer aller tijden moest worden.’

Sandel besluit dat dat wel moet lukken. De regisseur geeft aan dat hij de songtekst wel voor zijn rekening zal nemen. Maar na twee dagen komt hij terug bij Sandel en zegt hij: ‘Er zit te veel in dit 45-jarige brein. Ik kan niks schrijven wat stom genoeg is.’ Maar Altman weet een oplossing. ‘Niet alles is verloren,’ zegt hij. ‘Ik heb een veertienjarige zoon, en dat is een idioot.’ Dus Altman vraagt zijn zoon Michael of hij een tekst kan schrijven, wat hem in vijf minuten lukt.

Vaderlief vindt het eindresultaat zo goed, dat hij het nummer niet alleen in die ene specifieke scène gebruikt, maar ook tijdens de opening van de film. Wanneer de serie in 1972 begint, wordt de openingsmuziek van de film overgenomen. Inmiddels is ‘Suicide is painless’ ook buiten de serie een groot succes: het nummer is al tientallen malen gecoverd, waarvan de versie van de Manic Street Preachers het meest bekend is. In de jaren 80 vertelt Robert Altman dat hij maar zeventigduizend dollar kreeg voor het maken van de film, maar dat zijn zoon al meer dan een miljoen aan royalties verdiend had als co-schrijver van het nummer.