Film streamen: Tonio

Tonio is een waardige verfilming van A.F.Th. van der Heijdens autobiografische roman over de dood van zijn 22-jarige zoon Tonio, die in 2010 in Amsterdam omkwam bij een verkeersongeluk na een avond uit met vrienden. Het is regisseur Paula van der Oest en scenarist Hugo Heinen gelukt om het vuistdikke boek tot een film te bewerken waarin het verdriet van de ouders voelbaar is. Mede dankzij het bijzondere spel van de hoofdrolspelers, van Pierre Bokma als Adri en Rifka Lodeizen als zijn vrouw Mirjam Rotenstreich; hun acteerwerk is een tour de force. Het is het vak van acteurs om in de hoofden van een ander te kruipen, maar nu moesten ze dat doen bij mensen die bekend zijn en wier drama zo breed uitgemeten was in de pers – eigenlijk nog maar zo kort geleden. Veel zullen ze hebben gehad aan de aandacht voor misschien op het oog onbeduidende details. De slippers waarop Mirjam het ziekenhuis binnen klettert nadat ze thuis in hun huis in Amsterdam-Zuid de onheilstijding hebben gekregen van de politie aan de deur. De blouse van Adri, halfdichtgeknoopt. Gebaren, handelingen en beelden komen in de film vóór woorden en zinnen. 

Waar in het boek veel aandacht is voor het verleden en voor de gezinsdynamiek, gaat het in de film meer over de gebeurtenis zelf; de minuten, uren, dagen voor en na Tonio’s ongeluk en diens overlijden. Zoals een scène over de avond kort voor Tonio’s overlijden, als ze met zijn drieën in een restaurant eten en Adri een beetje geïrriteerd is, omdat Tonio (Chris Peters), die nog niet echt zijn draai heeft gevonden in het leven, weer met een ander studieplan op de proppen komt. En hoe de moeder, zoals in veel gezinnen, als verbinder fungeert en hem een knipoogje geeft: ‘Het komt allemaal goed, jongen.’ Wat erg mooi in de film is gekomen, is hoe een gezin ook een gegeven is. Iedere ouder is in zijn diepste wezen bang dat je kind iets zal overkomen, maar tegelijkertijd is het hebben van een kind ook het niet opkijken als je zoon binnenkomt, soms boos zijn, kritiek hebben, beloftes doen die je misschien nooit nakomt en als je kind dan overlijdt, niet nagekomen bent, waar dan weer schuldgevoelens over komen, die niet reëel zijn, maar er toch zijn. De film begint met een proloog waarin Adri achter zijn typema- chine zit en als een bezetene typt. ‘Jouw halve etmaal pijn is door ons overgenomen, levenslang.’

Lees meer in VARAgids 18 vanaf pagina 40.