Docusoep

Documentairemaker Kasper Verkaik gooide 143 Tegenlicht-documentaires in een snelkookpan. Het resultaat: één dag in de ideale toekomst.

Jij hebt de redactie van Tegenlicht benaderd en gezegd: geef me jullie tv-materiaal van de laatste vijf jaar en ik maak een schets van één dag in de ideale wereld. Waar kwam dat idee vandaan? Ik maak sinds 2009 af en toe documentaires voor Tegenlicht, dus ik ken de mensen daar. Toen de coronapandemie uitbrak, moest ik denken aan allerlei toekomstgerichte thema’s die in het programma de revue zijn gepasseerd. Hoe zou onze wereld uit deze crisis komen, vroeg ik me af. Nu is een goed moment om dat verhaal te vertellen. Volgens mij is dit voor veel mensen een periode van reflectie.

Vijf seizoenen Tegenlicht, dat moet meer dan honderd uur aan beeldmateriaal zijn. Heb je echt alles opnieuw bekeken?
Veel afleveringen had ik natuurlijk al gezien. En sommige denkers keren regelmatig terug. Ook heb ik veel hulp gehad van William de Bruijn en Henneke Hagen, twee researchers die al sinds het begin van Tegenlicht bij het programma betrokken zijn geweest. Uiteindelijk is uit 143 afleveringen materiaal gebruikt – vooral beeld. Het oudste gesproken citaat stamt uit 2013. Het was grappig om te merken hoe anders de denkers die aan bod zijn gekomen, tegenwoordig klinken. Sommige ideeën van tien jaar geleden blijken opeens heel actueel, of krijgen een nieuwe betekenis. Er zaten interviews bij van ver voor de pandemie die toch leken te gaan over de toekomst na corona.

Hoe kan dat?
De dingen waar we ons zorgen over maken, gaan meestal dieper dan de vraag: wanneer is er een vaccin? Ook de gasten in Tegenlicht denken na over fundamentelere zaken, zoals de invulling van ons leven, hoe we werken, hoe we de maatschappij hebben ingericht. Dan gaat het over thema’s als milieu, economie, ongelijkheid. Juist in deze tijd kun je je bijvoorbeeld afvragen of we niet doorslaan in het massaal bereizen van onze planeet. Het coronavirus heeft zich kunnen verspreiden omdat wij mensen ons zo razendsnel verplaatsen. Er is dus een koppeling te maken tussen toerisme, de opwarming van de aarde en corona.

Lees verder in VARAgids 36 op blz. 24