Doctor Who S11E01: teleurstellende start voor eerste vrouwelijke Doctor

Doctor: ‘Waarom noem je me mevrouw?’ Agente: ‘Omdat u een vrouw bent.’ Doctor: ‘Werkelijk? Staat het me?’ Naar het eerste optreden van Jodie Whittaker als eerste vrouwelijke Doctor werd reikhalzend uitgekeken. Het was ook direct de vuurdoop van Chris Chibnall ( Broadchurch , Gracepoint, Camelot) als showrunner, die daarmee het stokje van Steven Moffat (Coupling, Sherlock) overnam. Tot slot betekende het ook de introductie van drie nieuwe reismaatjes voor de Doctor, wiens vorige maatje Bill (Pearl Mackie) aan het einde van het vorige seizoen met haar vriendinnetje ruimteavonturen ging beleven.

Heel veel eerste keren, en dat is helaas af te zien aan de seizoenspremière. Het stadje Sheffield wordt plots opgeschrikt door drie buitenaardse bezoeken. Ryan Sinclair (Hollyoaks, Star Wars: Episode VII) vindt in het bos een mysterieus granieten ei dat ijskoud is wanneer je het aanraakt. Hij haalt er agente Yasmin Kahn (Mandip Gill, eveneens Hollyoaks) bij, toevallig een oud-klasgenootje. Even verderop wordt een lokale trein met daarin de oma (Sharon D. Clarke) van Ryan en haar nieuwe vlam Graham (Bradley Walsh, Coronation Street, Law & Order: UK) geraakt door maar liefst twee vliegende buitenaardse objecten: een vervaarlijke bol van tentakels én de nieuwe Doctor, die net uit haar Tardis is gevallen.

Deze deus ex machina (of liever: doctor ex machina) terzijde, zijn de eerste tien minuten de beste uit de aflevering. Er is nog het mysterie van het onbekende: wat wil de bol? Wat zit er in het ei? En vooral: welke eigen invulling gaat Whittaker aan haar Doctor mee geven?

Maar Chibnall lijkt daarna niet echt te weten wat te doen. Wat wellicht verklaart waarom hij een groot deel van de plot direct uit Predator heeft gelicht. De rest van de aflevering is verder zo onbedoeld rommelig dat je zelfs terugverlangt naar de meest gekunstelde episodes van Moffat, omdat die tenminste bewust zo overdreven ingewikkeld waren.

Ook Whittaker is nog erg zoekende. Elke tien minuten krijgen we de melding dat haar nieuwe ik nog in de maak is en dat ze dus nog niet weet wie ze is, maar als je aan het einde van de aflevering – zelfs met nieuwe outfit – nog geen idee hebt wat haar Doctor nou anders maakt dan haar voorgangers, behalve haar vrouwelijke attributen en kortere benen, is dat een veeg teken.  

Toegegeven, een eerste introductie na een regeneratie is – behalve wanneer je Matt Smith heet – altijd een uitdaging. Christopher Eccleston had het voordeel dat hij in 2005 als eerste begon, maar zowel David Tennant als Peter Capaldi (lees hier meer over de voorgaande Doctors) hadden wat opstarttijd nodig. Maar zij hadden in hun eerste aflevering al wel echt een duidelijk eigen karakter, zelfs al was het bij Capaldi een mix van een patiënt met beginnende Alzheimer en John Nash/Russell Crowe uit A Beautiful Mind, en lag Tennant de helft van zijn eerste aflevering in coma.

Bij Whittaker voelt het nog teveel alsof je Capaldi hoort praten, vooral met zinnen als ‘natuurlijk weet ik hoe ik heet, ik kan het me alleen even niet herinneren'. Het enige wat wel echt eigen is, is dat deze Doctor graag samenwerkt. Zij gaat er niet gemakshalve vanuit dat ze het in haar eentje beter kan en schakelt direct alle hulplijnen in. Dus vinden ze de buitenaardse slechterik niet vanwege haar vernuft, maar vanwege het taxinetwerk van Graham. Wellicht dat ze daarom ook niet één maar direct drie reismaatjes toegewezen kreeg.

Maar ook haar nieuwe kompanen komen nauwelijks uit de verf. Zelfs van Ryan, de persoon met wie we de eerste aflevering het meest optrekken, weten we niet veel meer dan dat hij Youtube-filmpjes maakt en niet kan fietsen.

De aankondiging aan het einde, van acteurs die nog hun opwachting zullen gaan maken – zoals Lee Mack, Mark ‘Robert Baratheon’ Addy, Susan Lynch, Chris Noth en Alan Cumming als King James I – biedt hoop op betere tijden. Maar zo op zichzelf is de première een teleurstellende start voor een baanbrekende Doctor.