De slachtoffers uit de 2Doc Vrouw slaat man

‘Ze zeiden, je douwt 'r toch zo omver?’ Als er één reden is waarom Louis mee wilde doen aan Vrouw slaat man, de documentaire van Elena Lindemans over vrouwen die hun man mishandelen, is het 'het totale onbegrip' dat hij heeft ondervonden. Verpleegkundige Louis had een vrouw die zo jaloers was dat het elke week ruzie werd en dan begon ze te slaan, te bijten of te krabben. Soms gooide ze een hamer naar hem of het strijkijzer. Een keer probeerde ze hem in de auto met een sjaal te wurgen. Op een gegeven moment 'was het op.' Louis vertelt er open over: 'Ik ben een heel rustig iemand, maar toen had ik mijzelf niet meer in de hand. Toen dacht ik, nu weet ik niet meer wat er gaat gebeuren. Dit gaan we alle twee niet overleven. Toen ben ik naar de hulpverlening gestapt. 'Dan ga je toch bij haar weg,' zeiden ze daar. En dat was het. Maar dat kan niet zomaar, met kinderen, met een baan en een hypotheek. Vooral voor je kinderen doe je dat niet. Je wilt ze niet in de steek laten.' Pas later kon hij in de mannenopvang terecht. Toen waren zijn kinderen tot Louis' grote verdriet al uit huis geplaatst. 'Dat was het ergste. Nee, toen was de liefde voor haar al over.'

Elena Lindemans, die eerder al Moeders springen niet van flats maakte, las al in 2008 over een pilot voor opvang voor mannen die slachtoffer waren geworden van huiselijk geweld en vroeg zich meteen af wie die mannen waren. Het bleef altijd in haar achterhoofd zitten en twee jaar terug begon ze met deze documentaire. Inmiddels zijn er al zes mannenopvanghuizen in Nederland en is bekend dat in 40% van de gevallen van huiselijk geweld mannen het slachtoffer zijn. Alle reden om een documentaire te maken. Al was dat bijna onmogelijk. ‘Het was zo'n groot taboe, de schaamte is zo groot.’ Elena sprak in de opvang wel 35 mannen. Alleen Louis en Ludwig wilden meewerken. Louis kent de schaamte. 'Bijna iedereen die ik het vertelde, reageerde vol onbegrip. Wat ben je dan voor man als je je door je vrouw laat slaan. Een kerel laat zich toch niet zo kennen. Zelfs vrouwen zeiden tegen me, je douwt ’r toch zo omver? Niemand nam me serieus. Maar dan begrijp je er niets van. Als ze begon, ging ze maar door. Ze draaide helemaal door.’ Pas in de mannenopvang kon hij erover praten.

De verhalen van Louis en Ludwig in Vrouw slaat man tarten de vooroordelen die we als maatschappij blijkbaar hebben over mannelijkheid en vrouwelijkheid. Dat je geen echte man zou zijn, als je dit laat gebeuren, dat je geen echte man bent als je geen hengst teruggeeft, dat mannen geen slachtoffer van huiselijk geweld kunnen zijn. Vrouw slaat man is in zekere cynische zin een emancipatoire docu. Elena Lindemans: ‘Wat ik zo mooi vind, is dat het een film is geworden waarin nagenoeg alleen mannen voorkomen die met elkaar over hun problemen en gevoelens praten.’ Louis zegt: ‘Mannen moeten allemaal stoer en hard zijn, maar zo ben ik niet. Ik ben altijd goeiig geweest. Als mijn moeder vroeger vroeg, we hadden 11 kinderen thuis, wie wil er even naar de winkel, dan ging ik. Misschien heb ik me niet genoeg tegen mijn ex verzet. Ik weet het niet. Maar ik weet wel dat jaloezie alles kapot kan maken. Ik mocht nergens meer heen en ging nergens meer heen, omdat ze zo jaloers was.’

Het verbijsterde Elena Lindemans ook hoe gewelddadig vrouwen kunnen zijn. De andere hoofdpersoon in Vrouw slaat man, Ludwig, krijgt in de documentaire zijn ziekenhuisdossiers onder ogen. Die spreken boekdelen, oogkasbreuk, borstbeenbreuk, gebroken ribben. Vaak had hij de echte oorzaak achtergehouden, maar wisten de dokters en verpleegkundigen wel beter en stond toch de aantekening ‘mishandeling’ in het dossier. Ludwig vertelt in Vrouw slaat man dat zijn vriendin een onvoorstelbare kracht had als ze boos was en dat ze niet van ophouden wist. Zelfs als hij al knock out lag, ging ze nog door. Als ook aan Ludwig wordt gevraagd, ‘waarom sloeg je niet terug’, zegt hij: ‘Dan had ze doorgevochten, dan hadden we elkaar doodgevochten.’ Ludwig kan in Vrouw slaat man goed onder woorden brengen waarom het zo moeilijk was om zich los te weken van de vrouw die zijn ribben brak. De geweldige aantrekkingskracht, hoe mooi het eerst was, hoe diep het ging. Hij zegt: ‘Het was een soort verslaving, ook aan heftig leven, het ene moment fysiek geweld, het andere moment in elkaars armen.’

Het is nu ruim twee jaar later en Louis is de schaamte voorbij. ‘Ik loop er niet mee te koop, maar ik vertel er wel over. Ik ben niet bang, ook al komen dan soms de tranen. Eerst geef je jezelf de schuld, maar ik heb keihard gewerkt om alles toch goed te laten komen en het is niet gelukt.’ Louis woont nu alleen en soms gaat het al wat beter. Boodschappen doen, koken, naar het wijkcentrum, voor de twee vogels zorgen. Ze fluiten hard door het gesprek heen. Zijn ex ziet hij af en toe weer. Volgens Louis hebben ze nu geen relatie meer. ‘Nee, ik ga echt niet terug bij haar, maar ik help haar soms. Door de kinderen blijven we toch met elkaar verbonden hè. Op een bepaalde manier heb ik haar vergeven, maar vergeten ben ik alles niet. Ik heb wel geleerd assertiever te zijn, dat lukt steeds beter.’ Het aller moeilijkste is dat hij zijn kinderen maar een uur in de zes weken mag zien. ‘Voor jeugdzorg heb ik geen goed woord over. Ze vinden met een slechte vader en proberen me zwart te maken. Het is een gevecht tegen de bierkaai en misschien nog wel het ergste van alles. Daar lig ik nog steeds wakker van.’

Louis is niet bang voor het moment dat Vrouw slaat man wordt uitgezonden. Integendeel. Het zou mooi zijn, zegt hij, dat anderen niet tegen het onbegrip zouden aanlopen waar hij tegen aan liep. ‘Daarom vertel ik er over. Als er maar een persoon geholpen zou zijn door deze film, vind ik het al goed.’