De Luizenmoeder S02E08: ramadan, maar hoe dan?

Foto credits: AVROTROS

Godfried Bomans, wat was dit een rare, dramatische aflevering! En dan werd het merendeel van het drama nog niet eens veroorzaakt door de schooluitvoering van The Passion (de geboorte van Jezus op school naspelen mocht niet, zijn kruisiging wel?), met directeur Anton (Diederik Ebbinge) als Jezus, waarin de scholieren en hun ouders luidkeels ‘Kruisig hem! Kruisig hem!’ scandeerden.

Want, zo luidt de boodschap van De Luizenmoeder, Jezus is niet de enige onschuldige die in de achtste aflevering, ‘Harakiri’, aan het kruis wordt genageld.

De aanstichters zijn moeder Mel (Meral Polat) en moeder Kim (Rian Gerritsen), die voor hun doen al opvallend stil waren op het schoolplein. De reden: conciërge Volkert (Henry van Loon) zou aan de broek van de dochter van Hannah (Jennifer Hoffman) hebben gezeten. Moeder Hannah wuift elke suggestie van seksueel wangedrag weg als klinkklare onzin. ‘Dan zal hij haar wel geholpen hebben met naar de wc gaan. Dat is zijn werk!’

Pardon? Nu mag De Klimop dan wel last hebben van een chronisch lerarentekort (met 1 schooldirecteur, 2 leraren, 1 conciërge, en Nancy), maar in welk universum staat het meerdere malen per dag naar de wc helpen van 7-jarige kinderen in de taakomschrijving van een conciërge?

Vanaf dat moment gaat het allemaal bergafwaarts. Ogenschijnlijk gaat deze aflevering over de ramadan, waar directeur Anton in aflevering 4 – ‘Jezus in je hart’ – aan de ouders van Achmed had beloofd aandacht aan te schenken. Alle oude klassiekers wat betreft vooroordelen over moslims en de islam passeren uiteraard weer de revue (we snappen het Anton, moslimmannen maken volgens jou geen eten klaar).

Maar dat verbleekt bij de zenuwinzinking van Volkert, een oorlogsveteraan met PTSS, veroorzaakt door de door Mel en Kim begonnen heksenjacht. Want dat Volkert onschuldig is, daar zijn directeur Anton, Juf Ank (Ilse Warringa) en Juf Helma (Leny Breederveld) het wel over eens. Hun keiharde bewijs? ‘We kennen hem.’

‘Harakiri’ is naast de meest onaangename, ook de meest bedenkelijke aflevering uit de serie. Oké, het is waarschijnlijk bedoeld als een verwijzing naar de verloochening van Petrus, die juist tot drie keer toe ontkende dat hij Jezus kende. Maar waar het beschuldigingen van seksueel misbruik aangaat, is het verweer ‘hij is onschuldig, want ik ken hem’ toch echt een zwaktebod.

Het is wat Lena Dunham zei toen Murray Miller, een goede vriend, schrijver en uitvoerend producent van haar HBO-serie Girls, door een vrouw werd beschuldigd van aanranding, zij het in ietwat wollerige bewoordingen: ‘Terwijl ons eerste instinct is om naar ieder vrouwelijk relaas te luisteren, maakt onze intieme kennis van Murray’s situatie dat we vol vertrouwen moeten concluderen dat deze beschuldiging helaas behoort tot één van die drie procent van aanrandingszaken die ieder jaar verkeerd worden weergegeven.’ Een uitspraak waar Dunham zich ruim een jaar later alsnog publiekelijk voor zou verontschuldigen (haar opvallende verweer: ze kende hem toch niet zo goed als ze dacht). Beter laat dan nooit zullen we maar zeggen.

Nu komt de getuigenis hier niet uit de eerste hand – Youandi, de dochter van Kim, zou het hebben zien gebeuren. Toch is zeggen dat je iemand kent niet het onweerlegbare bewijs van iemands onschuld dat de personages – en de makers – lijken te denken dat het wel is.

Ja, valse beschuldigingen zijn vreselijk. Ja, we moeten waken voor kuddegedrag. Maar klakkeloos geloven dat er geen vuiltje aan de lucht is, is eveneens gevaarlijk. En heeft in dit geval, hoe onwaarschijnlijk de beschuldigingen ook zijn, niet de dochter de prioriteit? Dochterlief wordt pas als laatste gevraagd wat er nu werkelijk gebeurd is. Wat dat betreft komen de waarste woorden van de dag toch van moeder Kim, wanneer Hannah haar en Mel terechtwijst dat dergelijke geruchten iemands leven voorgoed kunnen beschadigen. ‘Dat van Volkert of van je dochter?’