Dark S01: Duits moordmysterie om in te verdwalen

Het begin van de Duitse mysterieserie Dark zet direct de juiste, onheilspellende toon: Terwijl de stem van een oude man ons vertelt dat alles met elkaar verbonden is, treft een vader de laatste voorbereidingen van zijn zelfmoord. Het enige dat hij voor zijn zoon Jonas (Louis Hofmann, uit Land of Mine) achterlaat is een brief die pas op 4 november 2019 om 22.13 mag worden opengemaakt. Op dat moment is het 19 juni 2019.

Het is lang niet het enige mysterie in deze hypnotiserende serie die zich afspeelt in een slaperig Duits dorpje genaamd Winden, waar de afgelopen dertig jaar, afgezien van een enkele overspelige echtgenoot en een paar drug dealende kinderen, eigenlijk nooit iets gebeurde. Zelfs de kerncentrale werkt al 65 jaar zonder enig incident. Tot het dorpje wordt opgeschrikt door de mysterieuze verdwijning van een 15-jarige jongen, een verdwijning die wel erg doet denken aan eentje van 33 jaar geleden. En wat hebben de dreigende waarschuwingen van een bazelende oude man, de frequente stroomstoringen, de radioactieve vogels die dood uit de lucht vallen en de curieuze vondst van een oud Raider-papiertje (tot 1991 de originele naam van Twix in Europa #nostalgie) met de verdwijning te maken?

Zwitserse showrunner Baran bo Odar spint een ingenieus en beklemmend web waarin verdwenen kinderen, de mythe van Theseus en de Minotaurus, Nietsches theorie van eeuwige wedekeer en een martelwerktuig die van de ongelukkige inzittende de ogen verschroeit en de trommelvliezen scheurt als vanzelfsprekend met elkaar verband houden. Maar het sterkste is de wijze waarop alles uiteindelijk altijd lijkt terug te leiden naar vier schijnbaar willekeurige families, die al generaties lang in Winden wonen: Politie-inspecteur Ulrich Nielsen (Oliver Masucci, Hitler in Er ist wieder da) en zijn collega Charlotte Doppler (Karoline Eichhorn), hoteleigenaresse Regina Tiedemann (Deborah Kaufmann) en bedrijfsmasseuse Hannah Kahnwald (Maja Schöne), wier echtgenote de man was die zich in de première van het leven beroofde.

Die verstrengelingen versterken het claustrofobische karakter van de serie – hoewel je je soms weleens afvraagt of er überhaupt nog andere mensen in Winden wonen. Mocht dat zo zijn, dan hebben ze in het dorp in ieder geval weinig te vertellen (Regina’s man is directeur van de kerncentrale, Ulrichs vrouw is schooldirectrice van de school waar al hun kinderen op zitten).

Naarmate de serie vordert, tekenen de verdere parallellen zich af. Overspel dat van generatie op generatie wordt overgenomen als zat het in de genen. Complexe driehoeksverhoudingen en connecties waar de hoofdrolspelers zelf vaak geen weet van hebben. Zo blijkt Ulrich (een kruising van Mads Mikkelsen en Dolph Lundgren) met terugwerkende kracht verantwoordelijk voor het noodlot dat zijn familie bezoekt en is de waarheid achter de dood (en het leven) van Janos’ vader nog het hartverscheurendst van allemaal. Dark ontrolt zich als een Griekse tragedie maar dan met een flinke dot sciencefiction.

Het leven, zo zegt dezelfde stem van het begin, is als een labyrint. En dat geldt ook voor de serie zelf, waar je als kijker op de tast, en met veel doodlopende sporen en omwegen, je weg moet vinden naar het einde, waarin, althans zo belooft de serie, alles op zijn plek valt.

Die belofte maakt de finale uiteindelijk niet helemaal waar (er is inmiddels een tweede seizoen besteld). Maar voor de eerste negen afleveringen is Dark een moordmysterie om heerlijk in te verdwalen.