Condor S01E01-02: de held wordt weggespeeld door Brendan Fraser

Foto credits: MGM

De Koude Oorlog fungeerde decennialang als een inspiratiebron voor auteurs en filmmakers, misschien wel vanwege de duidelijk omlijnde strijdende partijen: het kapitalisme versus het communisme; Amerika versus de Sovjet-Unie. Wat waren vijanden toch eenvoudig te herkennen, in tegenstelling tot nu. In veel hedendaagse spionagethrillers – zie ook Jack Ryan - wordt de kijker voorgespiegeld dat het westen, sinds 11 september 2001, voortdurend in conflict is met een islamitisch collectief van terroristen; een soort nieuwe Koude Oorlog. Dat is natuurlijk geschiedvervalsing (verwar gefragmenteerde groeperingen niet met het IJzeren Gordijn), maar houdt de zaken wel overzichtelijk. Condor lijdt aan een soortgelijke vorm van oversimplificering.

De spionagethriller, geschreven door showrunners Jason Smilovic en Todd Katzberg, is gebaseerd op een belangwekkend boek ( Six Days of the Condor , 1974) en een degelijke film ( Three Days of the Condor , 1975) over een CIA-analist (destijds gespeeld door Robert Redford) wiens collega’s op een dag subiet worden vermoord. Als enige overlevende is het aan hem om het complot – wie zijn de koelbloedige daders en wat hebben ze te verbergen? - te ontrafelen. Dit verhaal past in een traditie uit de jaren zeventig, zie ook Alan Pakula’s paranoia-trilogie (1974-1976) en Francis Ford Coppola’s The Conversation (1974) waarin wantrouwen in de overheid, mede dankzij het Watergateschandaal, springlevend was.

Je zou kunnen stellen dat dit wantrouwen terug van weggeweest is, vandaar de neiging van televisieproducenten om die spannende verhalen van weleer, vaak geënt op waargebeurde episodes, te herintroduceren. Zodoende speelt de Britse acteur Max Irons (je hoort af en toe zijn accent doorsijpelen) de Amerikaanse CIA-analist Joe Turner in een geactualiseerde versie van Zes (of Drie) Dagen van de Condor , waarin de vijand zich ditmaal al openbaart vanaf de eerste minuut: een groep kwaadwillende proleten, afkomstig uit de Amerikaanse veiligheidsdiensten, heeft een nieuwe vorm van de pest gecultiveerd om als massavernietigingswapen te worden ingezet.

Net als in het originele boek en in de verfilming moet Turner nadat hij de aanslag op zijn kantoor overleeft een vrouw (een nietsvermoedende Tinderdate gespeeld door Katherine Cunningham) ontvoeren, en vluchten naar haar onderkomen. Vervolgens ontvouwt zich een waar kat-en-muisspel à la The Bourne Identity , maar minder spectaculair. Dat familieleden van Turner prominente posities innemen bij de CIA maakt zijn status nog ingewikkelder. Net als zijn eigen twijfel die terloops wordt gebracht: niet alle moslims zijn kwaadaardig (goh); niet alle CIA-agenten zijn psychopaten (goh).

Acteur Irons (1985) weet die innerlijke vraagstukken niet overtuigend te vertalen naar zijn personage: hij oogt net iets te veel als een jonge hond en te weinig als een visionair met gravitas. Robert Redford was ten tijde van zijn vertolking van de analist al tegen de veertig jaar. Bovenal wordt Irons weggespeeld door bijrolspeler Bob Balaban, als CIA-bobo, en bovenal door Brendan Fraser. De man die ooit grossierde in The Mummy (1999) geeft in Condor gestalte aan een idiosyncratisch en koelbloedig man. Wat was het fijn geweest als Fraser zo’n rol als John Turner of Jack Ryan was gegund. De lange acteur die inmiddels de vijftig is gepasseerd had dan kunnen putten uit zijn eigen jeugd, toen de Koude Oorlog nog in volle gang was.