Column: representatie in films en op tv

Als mij bij de laatste Oscars een ding duidelijk is geworden is het wel dit: het gebrek aan diversiteit bij de Oscars verrast niemand meer, zelfs de Academy zelf niet. Tijdens de uitreiking op 9 februari zat er tussen de genomineerden voor een acteer-Oscar welgeteld één hele niet-blanke actrice (Cynthia Erivo, voor haar rol als ex-slaaf en abolitionist Harriet Tubman, die zeventig slaven in vrijheid wist te brengen). Zoals de niet echte gastheer-gastheer Chris Rock het verwoordde: ‘Cynthia did such a great job at hiding black people, that the Academy got her to hide all the black nominees. Cynthia, is Eddie Murphy under this stage?’

Is zelfbewuste humor de beste manier om daadwerkelijk dingen te veranderen? Ik betwijfel het. ‘Ja, onze staat van dienst wat betreft diversiteit is abominabel, maar kijk: we kunnen tenminste om onszelf lachen!’ Wat niet wegneemt dat het een onderwerp is dat aangekaart moet blijven worden. Opvallend is wel bij de #OscarsSoWhite discussie hoe vaak ‘wit’ tegenover ‘zwart’ wordt gezet. Wil je echt depressief worden, dan raad ik je aan op wikipedia eens de lijstjes van genomineerde acteurs en actrices met een Aziatische of Latijns-Amerikaanse achtergrond op te zoeken (van de zeven nominaties die er ooit gegeven zijn aan een actrice met een Aziatische achtergrond neemt Natalie Portman – want half-Israëlisch - er drie voor haar rekening). Niet alleen Eddie Murphy ( Dolemite Is My Name ) greep naast een nominatie, Awkwafina (The Farewell) en Jennifer Lopez (Hustlers) ook.

Geloof het of niet, wat betreft percentages is de Latijns-Amerikaanse gemeenschap groter in de Verenigde Staten dan de Afrikaans-Amerikaanse. Terwijl het steeds beter gaat wat betreft zwarte representatie in film blijft de latino-gemeenschap zwaar ondervertegenwoordigd (14,9 procent tegenover 4,9 procent).

Dat geldt, helaas, ook voor televisie. Waar series als Atlanta , Insecure , Black-ish en Pose een onmisbaar inkijkje geven in het leven van een zwarte man/vrouw/familie/transgender, klinkt een soortgelijk breed palet aan latino-ervaringen nog als een verre toekomstdroom.

Er is een hoopgevende uitschieter: One Day at a Time (een remake van de Norman Lear-versie die liep van 1975-1984). Showrunner Gloria Calderón Kellett veranderde de blanke familie in een Cubaans-Amerikaanse, met aan het hoofd alleenstaande moeder Penelope Alvarez (Justina Machado). Oké, geen van de hoofdrolspelers heeft een Cubaanse achtergrond (Machado is deels Puerto Ricaans), maar laten we eerlijk zijn: voor de meeste blanke kijkers is het toch één pot nat. Dat wordt ook wel duidelijk wanneer de jongste telg, Alex (Marcel Ruiz), wordt toegeroepen dat hij maar snel terug naar Mexico moet gaan.

Tegelijkertijd praatte de serie ook op een eerlijke manier over onderwerpen als PTSS en over de seksuele geaardheid van Penelopes dochter (Isabella Gomez). Toen het erop leek dat de serie na twee seizoenen geannuleerd zou worden, klom de National Hispanic Coalition dan ook in de pen om in een open brief Netflix aan te sporen niet met deze serie, ‘een baken van licht voor een industrie die problemen heeft met diversiteit’, te stoppen. Na het derde seizoen trok Netflix alsnog de stekker eruit. De serie heeft inmiddels een nieuwe plek gevonden bij de Amerikaanse tv-zender Pop TV, maar voor Netflix is dit toch echt een gemiste kans. One Day at a Time vormde juist zo’n hartverwarmende tegenhanger van series als Narcos , El Chapo en Queen of the South , die het zo makkelijk maken om te geloven dat Latijns-Amerika inderdaad niet meer is dan gewelddadige drugsbaronnen.

Met Gentefied , gebaseerd op de gelijknamige webserie (Gente-fied), beide geproduceerd door America Ferrara (Ugly Betty, Superstore ), krijgt Netflix een nieuwe kans. Drie neven moeten voorkomen dat de authentieke Mexicaanse tacoshop van hun grootvader (Joaquín Cosio) wordt vervangen door een ramen-franchise. Netflix gaf helaas geen screeners vrij, maar als de Netflix-serie een beetje de slogan van de webserie volgt, zitten we sowieso goed: ‘No Cartels, No Guns, No Drugs. Maybe a Little Weed.’