Column: Netflix en het allesbepalende algoritme

Afgelopen week werd bekend dat Netflix een einde heeft gemaakt aan de tragikomediereeks The Babysitters Club. Showrunner Rachel Shukert legde vervolgens in New York Magazine uit waar het aan lag. Met als gevolg een intrigerend inkijkje in de dynamiek bij de streamingdienst. Ruwweg komt het erop neer dat er niet genoeg mensen naar de serie – die draait om vijf tieners die een oppasdienst oprichten – keken. Of misschien wel niet de juiste mensen. Of de juiste doelgroep. Zoiets. Niettemin had het algoritme dat bij Netflix wordt beschouwd als een soort god bepaald dat The Babysitters Club passé was.

Shukert sprak haar vertwijfeling uit: ze zette uiteen dat titels die geprononceerd en eigenzinnig zijn gevaar lopen. Dat is mijns inziens geen verkeerde inschatting. Netflix loopt het risico een uithangbord van een monocultuur te worden. Nu lijken veel televisieseries qua verhaallijnen en mise-en-scène al op elkaar. En sowieso mag je je afvragen wat de consequenties zijn als de mens geen wezenlijke curator is bij een streamingdienst. Daar heb ik al vaker columns aan gewijd. Omdat ik zie dat MUBI, de kleine concurrent van Netflix, juist bestaat bij de gratie van menselijk curatorschap. Oftewel, de films uit het aanbod zijn ‘met de hand geplukt’.

Mijn twijfels hebben natuurlijk ook te maken met een zekere angst die bijvoorbeeld ook weerklinkt in de Terminator -films, dat robots ons ooit het werk uit handen nemen. Dat wordt ‘de prometeïsche schaamte genoemd’, het gevoel dat bij de mensheid overheerst wanneer machines alles hebben overgenomen. Dat mogelijk toekomstige tijdperk heet het post-antropoceen: de tijd na de mens. Maar terug naar de minder dramatische kern: als Netflix geen platform is voor eigenzinnige en geprononceerde drama’s met een kleine maar vaste fanschare, wat is het dan wel? En als goede kijkcijfers het summum zijn, waar gaan we dan heen?

Afgelopen week las ik All The Pieces Matter: The Inside Story of The Wire en realiseerde ik me opnieuw: er keek vrijwel niemand naar het televisiedrama uit de titel van dit boek. HBO, waar The Wire destijds te zien was, nam een groot risico. Maar onder meer mond-tot-mondreclame zorgde er gaandeweg voor dat de populariteit van de serie toenam. Dat kost echter tijd. En tijd is er niet meer. Bij Netflix kijken ze naar verluidt hoe kijkers reageren op de eerste minuten van een televisiereeks. Zijn ze verknocht? Verslaafd? Of dwalen ze af? Of moeten ze te veel nadenken? Dat is ook niet goed.

Formules verhouden zich slecht tot kunst. Hoewel de architectuur misschien een uitzondering vormt. Kunst moet je laten ademen, de tijd geven, laten broeien. En ja, televisie maken ís een kunst. En soms, in het geval van The Wire , wint de aanhouder. Of zoals de showrunner van dienst, David Simon , me een paar jaar geleden vertelde: ‘Het ging past echt lopen toen de dvd’s op de markt verschenen.’ Dat is bij Netflix echter nog zo’n heet hangijzer: dvd’s van series verschijnen niet. Alles draait om instant-succes of instant-mislukking. Bepaald door een algoritme dat ons zegt: babysitters zijn niet interessant genoeg.