Column: groeistuipen en identiteitscrises op tv

Het zal je wellicht verbazen, maar ook series hebben soms last van een identiteitscrisis. Sommige series hebben de tijd nodig om te rijpen, om te ontdekken wie of wat ze nu echt willen zijn.

Twee van de bekendste voorbeelden zijn de Amerikaanse versie van The Office (Amazon, Netflix, Videoland) en Parks and Recreation - toevallig allebei uit de koker van Greg Daniels en Michael Schur. The Office was in het eerste seizoen te duidelijk een kopie van zijn Britse cringe comedy voorganger (gemaakt door Ricky Gervais en Stephen Merchant). De weinig scherpzinnige Leslie Knope (Amy Poehler) uit het eerste seizoen van Parks and Recreation (Amazon Prime Video) was op haar beurt nog mijlenver verwijderd van de zeer enthousiaste maar ook opmerkelijk naïeve Leslie waar het publiek later verliefd op zou worden. Eerlijk is eerlijk: Daniels en Schur stonden open voor de kritiek. Beide series werden rechtgetrokken en groeiden uit tot publieksfavorieten.

Bovengenoemde voorbeelden zijn redelijk extreem. Soms hebben series meer last van groeistuipen. Zo is het nu misschien moeilijk voor te stellen, maar Carrie (Sarah Jessica Parker) richtte zich in het eerste seizoen van Sex and the City nog vaak direct tot de camera. Ook mochten onbekende figuranten hun mening over Carries kwestie van de week verkondigen, tot de serie zich realiseerde dat de enige meningen die er echt toe deden die van Carrie en haar drie vriendinnen waren.

Er zijn ook series die direct aan het begin precies weten wie – en wat – ze zijn, zoals Crazy Ex-Girlfriend (Netflix), Hannibal en Breaking Bad (Netflix). Een sterk stilistisch format helpt daarbij ook mee. Denk aan Six Feet Under (Ziggo), dat elke aflevering begon met een sterfgeval. Of de recent in Nederland beschikbare komedieserie What We Do in the Shadows (Disney+), waarin een documentairecrew een groep New Yorkse vampiers volgt. Maar één van de beste binnenkomers was toch wel de pilot van ER (Amazon Prime Video), waarin de kijker mocht meelopen tijdens een 24-uurs shift van dokter Green (Anthony Edwards) in het County General Hospital in Chicago.

De extra lange aflevering vertelde je alles wat je van de serie moest weten: periodes van rust bleken altijd stiltes voor de storm, die vaak weer net zo snel ging liggen als dat deze opkwam. ER gaf je het idee: zo gaat het er nu echt bij de eerste hulp aan toe. En toch bleek zelfs de ijzersterke pilot niet immuun voor onverwachte tweaks: verpleegster Carol Hathaway (Julianna Margulies) had eigenlijk de pilot niet moeten overleven. Maar ze maakte zo’n indruk op het testpubliek, dat die ene aflevering werd uitgebreid naar 135.

Ook Dexter scoort hoog wat betreft openingsaflevering. We duiken direct in het hoofd van Dexter Morgan (Michael C. Hall), een forensisch expert en koelbloedige seriemoordenaar. De eerste introductie van Debra (Jennifer Carpenter), Dexters grofgebekte zus en collega en voor de gelegenheid gekleed als prostituee (want undercover), is eveneens memorabel. Tegelijkertijd heeft Dexter de bedenkelijke eer één van de slechtste tv-finales – ja, zelfs slechter dan die van Game of Thrones - ooit te hebben afgeleverd: Dexter eindigt als houthakker. Maar nu, bijna acht jaar na die beruchte finale, krijgt Dexter de zeldzame mogelijkheid het einde nog een keer over te doen. In Amerika is net de eerste aflevering van Dexter: New Blood verschenen (in Nederland vanaf 3 januari te zien bij NPO), die de draad van seizoen 8 weer oppakt. Dexter krijgt een tweede kans op een goede laatste indruk. Slechter dan de vorige kan het toch niet gaan zijn?