Column Claudia de Breij: Pandemoe

Thuis maak ik over het algemeen heel slechte grappen. Alles wat een beetje niveau heeft bewaar ik voor een betalend publiek, maar nu ik dat al zo lang moet missen is het een drama. ‘Geef die vrouw een podium,’ roept mijn geliefde vaak, gespeeld radeloos. Het is haar eigen schuld. Zij moet namelijk – ondanks zichzelf – altijd lachen om mijn verschrikkelijke woordspelingen. Ik zei een keer, zomaar, tijdens het uitruimen van de vaatwasser, toen we weer eens uitwisselden hoe kláár we met alles waren en hoe sáái het leven tegenwoordig was: ‘We zijn pandemoe.’ Dat zei ik, om daarna geschrokken mijn mond te spoelen en de zaak zo snel mogelijk te vergeten.

Maar het vatte de toestand wel goed samen. ‘Iedereen schoof vandaag al zuchtend aan, en toen moest de meet nog beginnen,’ vertelde zij over een online vergadering, waarop ik vertelde over een telefoongesprek dat de beller als volgt begon:
‘Hi, lang niet gesproken. Hoe is het met jou?’
Ik: ‘Ja, goed hoor! Heel goed.’
(Dit is mijn manier van beleefd antwoorden. Natuurlijk gaat het niet goed. Het gaat nu met niemand goed. Tenzij je de directeur van Albert Heijn bent. Dus ik denk: laten we, tenzij we elkaar écht goed kennen, zo wellevend zijn elkaar niet lastig te vallen met onze klaagzangen. Hooguit citeer ik Boudewijn Büch, die op de vraag: ‘Hoe gaat het?’ altijd antwoordde: “Kut, maar verder goed.”)
‘En jij?’ vroeg ik, ‘hoe is het?’
‘Ooooh,’ begon het als vanuit een tandartsstoel tijdens een wortelkanaalbehandeling. ‘Oooh. Zal
ik jou eens wat vertellen?’ (Als mensen dat zeggen wil ik altijd schreeuwen: NEEEEEEEE NIET DOEN NIET MIJ IETS VERTELLEN HOU OP maar dan is het al te laat.)
‘Ik zal je vertellen, ik ben heel deze toestand zó zát. Maar echt. Dit jaar, ik ben het zo zat.’
Dus ja. Wat doe je dan. Je steekt weer eens een betoog af. Over dat we er allemaal last van hebben. We zijn van het stadium ‘optimistisch de crisis te lijf’ via het stadium ‘nog even volhouden’ beland bij ‘constante slome irritatie’.

Die vermoeidheid. Volgens mij komt dat ook doordat je, net als wanneer je pijn hebt, je de hele tijd bezig bent die pijn te negeren. Dat kost veel energie. Nu ben je continu je frustratie aan het mana-gen. Er iets van aan het maken. Vriendelijk lachen naar je beeldscherm. Als je de moed de hele tijd maar uit jezelf moet halen, ben je op een zeker moment leeg.‘Hoe kan ik nou zo moe zijn?’ vroeg ik aan degene die mijn boekingen in de theaters altijd doet – en nu verzet, en weer verzet, en nog een keer verzet. ‘Vroeger werkte ik veel harder en was ik helemaal niet moe!’ Zij wist hoe het kwam. ‘Van die dingen die we normaal doen kríjg je energie.’ Dat is het! Vroeger kon je nog weleens klagen dat je wérd geleefd, nu moet je de hele tijd maar zelf wat van het leven maken.

‘Ik heb hem uitgeprobeerd, pandemoe,’ zei mijn vrouw net. Uitgeprobeerd? Een grap uitgeprobeerd? Waar vind jij zo gauw een volle zaal tegenwoordig? Last time I checked was ik echt niet getrouwd met Guido Weijers. ‘Voor een zoom-call,’ zei ze. ‘Hij werkte!’

Meer Claudia de Breij? Lees iedere week haar column in de VARAgids!