Chilling Adventures of Sabrina: heks met duivelse dilemma’s

Fans van Riverdale – de verrassend duistere tv-serie gebaseerd op de juist opvallend heppiedepeppie-wereld van Archie Andrews, Veronica Lodge en Betty Cooper in de Archie-strips – zal het niets verbazen: Chilling Adventures of Sabrina is gebaseerd op de gelijknamige stripreeks van Roberto Aguirre-Sacasa uit 2014 (uitgegeven door het horror-label van Archie Comics) en heeft weinig van doen met de eerder verschenen Sabrina the Teenage Witch-strip, die ooit werd verfilmd als een olijke jaren negentig sitcom met lachband en Melissa Joan Hart in de hoofdrol.

Een ding hebben de vier incarnaties wel gemeen: ze gaan allemaal over Sabrina Spellman, een meisje dat samen met haar kat Salem bij haar twee tantes in het mijnstadje Greendale woont… en toevallig ook een heks is.

Althans, half-heks, half-mens, zo legt Sabrina (Kiernan Shipka, Sally Draper uit Mad Men ) zelf uit in de première. Haar vader was een heksenmeester, een Hogepriester van de Kerk van de Nacht, die verliefd werd op een sterveling. Om volledig heks te worden zal Sabrina op haar zestiende verjaardag, die uiteraard tijdens Halloween en een bloedmaan valt, zichzelf tijdens haar ‘zwarte doop’ moeten binden aan de Dark Lord.

Volledig heks zijn heeft leuke extra’s: je blijft langer jong, krijgt sterkere krachten en het garandeert je een plekje op de prestigieuze Academy of Unseen Arts (denk Hogwarts uit Harry Potter). Dat je ziel dan wel aan de Dark Lord toebehoort is maar een klein offer, en vooral een symbolische geste, beweert Hogepriester Father Blackwood (Richard Coyle, Coupling), het hoofd van de heksenacademie, die na de tragische dood van Sabrina’s vader - en moeder - ook dat stokje heeft overgenomen.

Maar het betekent ook dat Sabrina al haar aardse connecties moet afstoten; haar leven op Baxter High, haar vriendinnen en haar vriendje Henry (Ross Lynch, My Friend Dahmer). Voor tante Zelda (Miranda Otto, Lord of the Rings, Homeland, 24: Legacy ) is het Pad van de Nacht het enige pad, tante Hilda (Lucy Davis, Wonder Woman, Better Things , Dawn uit de Britse The Office) is minder zeker.

De eerste drie afleveringen van Chilling Adventures gaan dan ook vooral over Sabrina’s twijfels over haar naderende ‘zwarte doop’ en over de strijd om heerschappij over Sabrina’s ziel. Want wie heeft de eerste rechten: de Dark Lord of de ‘valse god’? De mogelijkheid dat Sabrina’s ziel alleen Sabrina toebehoort komt bij niemand op.

Roberto Aguirre-Sacasa, ook verantwoordelijk voor Riverdale, schroeft het horrorgehalte flink op - zowel Creepshow (nu te zien op Netflix) als The Addams Family waren twee van zijn inspiraties – en stopt de serie ook vol referenties aan eerdere horrorfilms. Zo discussiëren Sabrina en haar vrienden het liefst tot diep in de nacht over de metaboodschap achter horrorklassiekers als Night of the Living Dead (staat voor de Koude Oorlog!) en The Fly (gaat over soa’s!), doen de tantes taniswortel (Rosemary’s Baby) in hun thee en worden de woorden ‘light as a feather, stiff as a board’/’Licht als een veertje, stijf als een plank’ (The Craft) in een toverspreuk gebruikt.

Toch zijn vooral de eerste paar afleveringen nog erg log door de grote hoeveelheid aan informatie. Tot in de kleinste details wordt ingegaan op Sabrina’s ‘zwarte doop’, de keuze van haar ‘familiar’ – een kobold die de vorm aanneemt van een huisdier – en de dramatische gevolgen mocht ze zich niet volledig bekeren. Dan is er nog Sabrina’s neef Ambrose (Chance Perdomo) die al 75 jaar huisarrest heeft voor een niet nader benoemde misstap, de duivelse verschijning die rond schijnt te waren in de mijnen en het toegetakelde lichaam van een heks dat in het mortuarium van de gezusters Spellman – ze zijn begrafenisondernemers – wordt binnengebracht.

Vanaf de vijfde aflevering krijgt de serie eindelijk de smaak te pakken. De verhalen staan meer op zichzelf, zoals die in aflevering vijf, waarin de Spellman-familie het aan de stok krijgt met een slaapdemon, en aflevering zeven, waar Sabrina in opstand komt tegen nog zo’n ‘mooie’ heksentraditie: het feest der feesten, waarin een heks wordt uitverkoren om door de rest te worden opgegeten. Waarom de uitverkorene altijd een vrouw moet zijn? Omdat de Dark Lord dat zo wil. Punt.

In de serie zitten wel meer steken richting het patriarchaat. Wanneer Sabrina zich binnen het gehoor van bitchy medeheks Prudence (Tati Gabrielle, The 100 ) hardop afvraagt waarom heksen bij de Dark Lord hun vrije wil moeten opofferen voor macht, antwoordt zij: ‘De gedachte dat we beide hebben maakt Hem doodsbenauwd. Hij is immers een man.’

Ook de bijkarakters krijgen in de latere afleveringen steeds meer diepgang en nuance. De heksen zijn onvermijdelijk interessanter dan de gewone stervelingen. Een van de meest gemakzuchtige zijlijntjes is die over een groep bullebakken op school, die het op de androgyne Susie (Lachlan Watson) heeft voorzien. De eerste reactie van de schooldirecteur (Bronson Pinchot, Balki in Perfect Strangers) verdient ook geen schoonheidsprijs: misschien moet Susie maar op zoek naar ander onderwijs.

Kiernan Shipka houdt zich goed staande tegenover het glorieuze gekonkel van Michelle Gomez (Missy in Doctor Who , Green Wing) als Moeder aller Demonen, die momenteel haar intrek heeft genomen in het lichaam van schooljuf Mevrouw Wardell. Maar de prijs voor Beste Bijrol gaat toch echt naar Lucy Davis als tante Hilda, een dreutelende oude vrijster met een hart van goud, die haar dominante zus Zelda vaak tot waanhoop – en meerdere moordpogingen - drijft.