Bullet Train: geestig actie-vehikel voor superieure Brad Pitt

Foto credits: Universal Pictures

Misschien dat Brad Pitt de tijdgeest goed aanvoelt; beter dan zijn collega’s Matt Damon en George Clooney, die andere Hollywood A-list mooie jongens/heren bij wie regisseurs altijd terechtkonden voor actiefilms, intelligente komedies én romances. Waar Clooney en in mindere mate Damon artistiek in een carrière-dip lijken te zitten, gaat het met Pitt beter dan ooit, misschien omdat hij beseft dat een moderne coole man dient te beschikken over zelfspot, gevoel voor ironie, kwetsbaarheid, onzekerheid over het eigen leven, en een zekere mate van stunteligheid en oenigheid. Ladybug, de codenaam voor de sinds kort pacifistische huurmoordenaar die Pitt hier speelt, heeft dat allemaal. Inclusief suf wit hoedje.

Bullet Train heeft een nogal gekunsteld, bij elkaar gesprokkeld en bewust totaal ongeloofwaardig verhaal, dat door de beperkte setting van een voortrazende hogesnelheidstrein vaak wel werkt. Als je maar aanneemt dat iedereen aan boord blijft en tot elkaar veroordeeld is, kán alles in Bullet Train in principe gebeuren, behalve het zwaartekracht-tartende geren op en gehang aan de trein, maar dat is niet storend maar juist over-the-top geestig. Een stel huurmoordenaars, die eerder in hun carrière altijd al wel een keer met elkaar te maken hebben gehad, zit onafhankelijk van elkaar aan boord van de Japanse hogesnelheidslijn van Tokyo naar Kyoto. Twee van hen, broers die voor deze operatie de codenamen Mandarijn en Citroen hebben, moeten de zoon van een hoge misdaadbaas en een koffer met goud en geld in goede conditie op eindstation Kyoto afleveren. Dat mislukt dramatisch, niet in de laatste plaats doordat er andere huurmoordenaars rondrennen die ieder hun eigen gewelddadige agenda hebben.

Inclusief Ladybug die, tot wanhoop van zijn baas Maria (Sandra Bullock), sinds enige tijd een therapeut heeft die hem heeft doen inzien dat liefde en harmonie geboden zijn, en geweld niet. Dat heeft hij dus met ingang van deze klus afgezworen. 'Dat is wel een probleem in jouw vak', aldus Maria, maar toch stapt Ladybug ongewapend in de trein. Zijn opdracht is ook relatief vredelievend: een bepaald koffertje met goud en geld vinden, stelen en dan uitstappen op het eerstvolgende station. Wel snel uitstappen: in Japanse treinen blijven de deuren (althans in deze film) heel kort open, waar het script veel komedie en verhaalwendingen op baseert; tijdig uitstappen is vaak wel gewenst als er een legertje huurmoordenaars achter elkaar aanzit. Zeker voor de pistoolloze Ladybug, die echter, het zal niet verbazen, prima kan vechten.

De regisseur van Bullet Train is David Leitch, samen met Chad Stahelski destijds co-regisseur van de eerste John Wick-film, na een carrière als coördinator van gevechts- en stuntscènes. Leitch regisseerde eerder zelfstandig het goede huurmoordenaars-drama Atomic Blonde , met een toepasselijk ijskoude rol van Charlize Theron. Stahelski ging in zijn eentje verder met de John Wick-reeks , waar Leitch alleen nog als uitvoerend producent aan verbonden bleef. Het verschil tussen die twee is wel duidelijk: de vechtscènes in de Wick-films zijn superieur aan wat je in Bullet Train te zien krijgt. Ook Leitch zelf was in Atomic Blonde een stuk beter op dreef; daarin bewees de regisseur in een geweldige knokpartij in een trappenhuis dat een beperkte omgeving, zoals een trein natuurlijk ook is, geen belemmering hoeft te zijn voor adembenemende gevechten en schietpartijen. De lat ligt dus hoog en Bullet Train valt wat dat betreft een beetje tegen - de actie is vaak niet erg geïnspireerd en zelfs wat langdradig, ook doordat de film met ruim twee uur een tikje aan de lange kant voelt. En ook een beetje te grimmig voor een komedie soms. Wat ook niet helpt, is dat bij veel gevechtsscènes er meteen vanuit het niets keiharde rockmuziek op de soundtrack wordt geknald, wat potsierlijk, doorzichtig en kinderachtig aandoet.

Maar er zijn meer pluspunten dan minpunten; wie van Amerikaanse actie-komedies houdt, zit beslist goed. Dat ‘Amerikaans’ is wel nog een puntje: de film speelt in Japan, in een Japanse trein, maar bijna alle hoofdrolspelers zijn Amerikaans en Brits. De term ‘cultural appropriation’ is al gevallen. Maar hoewel je daarover kunt twisten en er daarnaast ongetwijfeld talloze ‘fouten’ in de film zitten die een Japanse regisseur niet gemaakt zou hebben - de echte bullet train schijnt bijvoorbeeld geen stiltecoupés te hebben - doet de film niet oneerbiedig of vals aan en een aantal van de voorname bijrollen wordt door Japanse acteurs gespeeld, waaronder Hiroyuki Sanada die The Elder speelt, de enige écht verstandige aan boord die op het laatst cruciaal is in het verhaal en wij in het Westen vooral kennen van Lost en Westworld. Maar ja, een oosterse wijze man is natuurlijk ook weer een cultureel cliché. Maar er is een goede reden om dat soort overwegingen bij deze film maar overboord te zetten: de makers hebben hun uiterste best gedaan om juist het tegendeel van een serieuze, waarschijnlijke film te maken.

Naast actie en komedie - Leitch kon met dat laatste in zijn film Deadpool 2 ook al overweg, al kun je twisten over het niveau daar - is er ook ruimte voor gevoelens: de broederlijke band tussen Mandarijn en Citroen is ontroerend en het vadercomplex van de jonge vrouwelijke moordenaar ook een beetje. Maar de gevoelens van Ladybug vormen de glorie van Bullet Train : het is een genoegen om te zien hoe schijnbaar moeiteloos Brad Pitt het frisse optimisme, de naïviteit en de grote verontwaardiging van Ladybug speelt als hij weer eens op zijn muil wordt geslagen - 'You don’t even knów me!!'. Pitt speelde eerder een gelaagder personage in Ad Astra en zeker in Once Upon a Time… In Hollywood , maar hij was nog nooit zo losjes en geestig. Een Oscar, zoals hij kreeg voor die laatste film, zal het dit keer niet worden, maar hij krijgt wel applaus. En dat maffe witte hoedje draagt hij met een aplomb en waardigheid die zelfs Leonardo DiCaprio, op wier niveau Pitt zo langzamerhand acteert, niet zou halen, laat staan Clooney. Pitt is zeer ver gekomen in zijn carrière.