Borgen S04E01: ijzersterke symboliek

Foto credits: Mike Kollöffel / Netflix

Politica Birgitte Nyborg (Sidse Babett Knudsen) moet er nog even aan wennen dat ze niet meer de Deense premier is, maar - in het nieuwe kabinet - ‘slechts’ de minister van Buitenlandse Zaken. Bovendien krijgt ze al snel het idee dat haar nieuwe functie voor de sier is: ze wordt door haar nieuwe collega’s, inclusief premier Signe Kragh (Johanne Louise Schmidt), nauwelijks serieus genomen. Het duurt evenwel niet lang voordat Nyborg zich laat gelden. Wanneer er olie wordt aangetroffen op Groenland, dan ontstaat er een politieke crisis: Nyborg wil met het oog op klimaatproblematiek geen nieuwe oliewinning; veel van haar collega’s zijn het met haar oneens.

Het citaat van de negentiende-eeuwse politicus Henry George, waarmee de openingsaflevering van het vierde seizoen – dat als ondertitel Power & Glory heeft – opent, luidt: ‘De mens is het enige dier waarbij verlangens toenemen zodra hij is gevoed.’ Oftewel: de mens is een Rupsje Nooitgenoeg, en Nyborg realiseert zich dat maar al te goed. Dit wordt geïllustreerd in de openingsscène, waarin een walvis wordt ontleed op een Groenlands strand. Het is een groteske metafoor voor een land dat in potentie – vanwege zijn olievoorraad – kan worden uitgekleed. Showrunner Adam Price – die steeds meer begint te lijken op de Deense tegenhanger van scenarist Aaron Sorkin – is dol op dat soort pregnante symboliek.

Zo zien we Nyborg regelmatig achter de schermen, in haar werkkamer, terwijl ze haar nette kleding aantrekt. Haar witte overhemden zijn als een soort uniforms; een harnas waarmee ze zich kan verweren tegen haar concurrenten. Een soort tweede huid. De vraag is echter: wat wil Nyborg in het vierde seizoen? Kragh van de troon stoten? Of focust ze zich op haar klimaatplannen? Hoe dan ook schuwt ze drastische maatregelen niet en vertelt Kragh haar al aan het einde van de aflevering dat ze nu ‘alleen op een ijsschots staat’. Hopelijk smelt hij niet. Maar Borgen drijft natuurlijk op de wijze waarop Nyborg wordt onderschat.

Zo heeft de politica nog nauwe banden met de media – en betoont ze zich een uitstekend saboteur. Daarnaast introduceert Price een link met de Russisch-Oekraïense oorlog, waardoor Borgen opnieuw buitengewoon diep is geworteld in de realiteit. Alsof Price, net als de beste schakers, zijn tegenstanders telkens een aantal stappen voor is.