BoJack Horseman S05E01-03: de personages zijn menselijker dan ooit

Televisiecritici begrepen in 2014 maar weinig van het alcoholistische paard dat ineens ten tonele verscheen bij Netflix, net zoals de hengst, ooit een bekend acteur, zich in Hollywood onbegrepen voelt. Maar we zijn vijf seizoenen en vijf jaar verder, en BoJack Horseman (een magnifieke rol van Will Arnett) wordt na een kortdurende valse start op handen gedragen door fans en het journaille. Wie had kunnen bevroeden dat de creatie van Raphael Bob-Waksberg zou uitgroeien tot The Simpsons van de huidige tijd. Hoewel BoJack aanvankelijk misschien wel bedoeld was voor een nichepubliek, zal menigeen zich met de hengst kunnen identificeren.

De gedistingeerde animatieserie over het reilen en zeilen in de Californische entertainmentwereld liet zich niettemin vanaf de eerste aflevering omschrijven als navelstaarderig en (pseudo-)intellectueel: misschien lopen lieden uit de film-, televisie- en mediawereld daarom wel met hem weg (zie bijvoorbeeld Twitter); ze zien hun ‘nederige’ levens vertegenwoordigt op waarachtige wijze, zonder opsmuk. En showrunner Bob-Waksberg weet telkens weer de authentieke balans tussen humor en tragiek te bewaren, zodat de sitcom niet wegzakt in een melodramatisch moeras. Neem bijvoorbeeld het vierde seizoen, waarin BoJack de vaderfiguur in zichzelf heeft leren kennen. Zo’n ontwikkeling – een weinig toerekeningsvatbaar personage dat zijn invoelingsvermogen ontdekt – moet zorgvuldig worden gebracht.

Je zou, gezien het vierde seizoen, kunnen concluderen dat BoJack eindelijk eens volwassen moet worden, ook al is hij dat stadium allang gepasseerd. In het vijfde seizoen speelt hij het titelpersonage in de televisieserie Philbert: een film noir-achtige thriller over een detective die gevangen zit in de toekomst. Bojack vindt het personage maar niets, maar wordt door manager Princess Carolyn (Amy Sedaris) en collega Gina (Stephanie Beatriz uit Brooklyn Nine-Nine ) erop gewezen dat hij gewoon zijn werk moet doen, zonder gezever. BoJack kennende gaat hij zich toch bemoeien met het scenario; een episode die uitmondt in een ruzie met showrunner Flip (Rami Malek uit Mr. Robot ).

Hoewel BoJack zich normaliter ontpopt tot de blaag, is het ditmaal Flip die zich van zijn lelijkste kant laat zien: eerst dwingt hij Gina een naaktscène te doen, waarop hij – na de zoveelste discussie over de dialoog en de te varen verhaalkoers – BoJack dwingt om de eerstvolgende scène, een dag later, te acteren in zijn adamskostuum. De makers ontboezemen hier twee pijnpunten in Hollywood, die onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden: de onweersprekelijke macht van de showrunner (Flip zegt zelfs ‘ik ben god’) en het feit dat hij dankzij die macht de grenzen van het betamelijke schromelijk kan overschrijden – met een nadrukkelijke verwijzing naar #MeToo tot gevolg.

En daar mag je ironische grappen over maken als: ‘Ik kan tegelijk met jou praten en de lichamen van deze vrouwen beoordelen’, of: ‘wie brengt er tepelijs voor Gina?’ Via deze gitzwarte humor wordt het eerder onbespreekbare bespreekbaar gemaakt. Zo brengen Bob-Waksberg en zijn schrijvers dit seizoen bijvoorbeeld ook aseksualiteit prominent ter sprake, via Yolanda (Natalie Morales) en haar ‘platonische relatie’ met minkukel Todd (Aaron Paul uit Breaking Bad). De mooiste, meest ontroerende aflevering tot nu toe is de tweede, waarin Diane (Alison Brie uit GLOW ) na haar scheiding van Mr. Peanutbutter (Paul F. Tompkins) afreist naar Vietnam, het land van haar voorouders.

Tegen het einde van deze vakkundig geschreven non-lineaire aflevering – een prachtige gelegenheid voor Brie om haar talent te etaleren – vertelt ze dat ze kompasloos is; haar liefdesverdriet is oprecht. Op een feestje ziet ze haar ex-man (of hond) met zijn nieuwe geliefde, een op het oog onschuldig moment. Maar dan slaat hij zijn arm om de middel van zijn nieuwe vriendin; zoals hij ook altijd bij haar deed. Het is een banale observatie, die bij Diane leidt tot de gewaarwording dat ze verder moet met haar leven. Door te focussen op zulke details weten de makers hun personages menselijker dan ooit te maken. BoJack Horseman grossiert meer dan tevoren in het presenteren van zulke herkenbare, pijnlijke taferelen, waar gelukkig na afloop dan wel weer smakelijk om kan worden gelachen.