Beck S09: veteraan houdt stug stand in gepolariseerde wereld

Foto credits: KRO-NCRV

De makers van de langlopende detectiveserie Beck hebben vermoedelijk goed geluisterd naar Goethe, die liet vastleggen dat 'in der Beschränkung sich erst der Meister zeigt' (letterlijk: binnen de beperking toont zich pas de meester). Sinds 1997 verschijnt eens in de twee, drie jaar een nieuw seizoen met vier afleveringen van elk anderhalf uur. Dankzij deze slimme dosering blijft de hunker van de kijkers naar méér Beck onverminderd hoog en blijven de zaken over het algemeen interessant, spannend en meeslepend.

Martin Beck werd in de jaren zestig van de vorige eeuw verzonnen door schrijversechtpaar Maj Sjöwall en Per Wahlöö. De norse inspecteur verscheen tussen 1965 en 1975 in een iconische tiendelige boekenreeks die het auteurskoppel de kans bood om hun doorwrochte maatschappijkritiek te verpakken in gecompliceerde moordzaken.

Aan het slot van de vorige serie leken ziekte en ouderdom Beck (die al 25 jaar wordt vertolkt door toneelacteur Peter Haber) richting zijn pensioen te dwingen. Maar in seizoen negen is de veteraan terug als adviseur van zijn trouwe team. Het is een raadsel hoe de rijksmoordbrigade het in de tussenliggende maanden die zijn verstreken zonder Beck heeft kunnen rooien.

Hoewel er altijd ruimte blijft voor luchtige intermezzo's lijkt de toon dit seizoen nog grimmiger dan voorgaande jaren. In de sterkste aflevering - de derde in de reeks- wordt onderzoeksleider Alexandra Beijer (Jennie Silfverhjelm) in real time ongewild gegijzeld in een televisiestudio. De dader eist dat een vermeende filantroop naar de studio komt om verantwoording af te leggen over misstappen die hij onder het tapijt zou hebben geveegd. En in de laatste episode komt het korps zelf onder een vergrootglas te liggen wanneer er doden vallen tijdens protesten tegen de politie. De sfeer is dusdanig verhard dat zelfs Beck's buurman (vaste komische noot Ingvar Hirdwall) even geen relativerende opmerkingen meer voorhanden heeft.

Hoewel Haber met zijn inmiddels 69 jaar nog best een paar jaar mee kan, lijken de makers de focus voorzichtig te verplaatsen naar kleinzoon Vilhelm (Valter Skarsgård, de jongste zoon van acteur Stellan). Vilhelm heeft net als zijn grootvader gekozen voor de politieacademie en raakt tegen wil en dank betrokken bij een van de gruwelijkste zaken die Martin in zijn lange carrière voor zijn kiezen krijgt. Het zou geen gekke gedachte zijn als Vilhelm vroeger of later het stokje van opa gaat overnemen – de naam van de serie zou niet eens aangepast hoeven worden.