Atlanta S02E01: tenenkrommend goede scènes

Earn (Donald Glover) gelooft nog steeds heilig in de rapcarrière van zijn neef Alfred (Brian Tyree Henry). Hoewel de relatie tussen de twee in het nieuwe seizoen enigszins is bekoeld, evenals de band tussen Alfred en zijn protegé Darius (Lakeith Stanfield). Maar het is wintertijd en dus zal er een manier gevonden moeten worden om de kilte om ze zetten in een meer affectieve sfeer. In de aanloop naar de feestdagen is het ‘roversseizoen’. Volgens Darius de tijd van het jaar dat criminaliteit piekt, zodat mensen weer kunnen eten. Of ‘opgegeten worden’, aldus Earn.

In de openingsscène wordt meteen de toon gezet: een gewelddadige overval wordt verbeeld zoals je van Atlanta mag verwachten. Als een koortsdroom. Bijna onwerkelijk. Met deze ongeveer acht minuten durende sequentie wordt Amerika’s diepgewortelde probleem met wapengeweld blootgelegd. Hoewel de Glovers (Donald en zijn broer Stephen schrijven beide aan de scenario’s) het er niet al te dik bovenop leggen, daarvoor is de serie te excentriek en te artistiek. Af en toe maken ze een uitzondering, zoals wanneer Darius rept over ene Floridaman: een mythische onverlaat die allerlei walgelijke dingen doet zodat ‘het stemrecht van zwarte mensen wordt ontnomen’.

Aan de hand van dergelijke terloopse mededelingen, kan geconcludeerd worden dat de perceptie van mensen van kleur centraal staat in Atlanta. Zoals de wijze waarop Earn door de reclassering toegesproken wordt vanwege zijn arrestatie voor drugsbezit in het eerste seizoen: de medewerkster – een zwarte vrouw - vertelt op staccato-achtige, neerbuigende wijze dat de anti-drugscursus 375 dollar gaat kosten. Alsof hij dat kan betalen. Waarmee evenwel wordt onderschreven hoe het mogelijk is dat al die gevangenissen aldaar uitpuilen. Het zijn tenenkrommend goede scènes.

En over betalen gesproken: Earn wordt uit zijn lowbudgetappartement gezet, dat hij aan het einde van het eerste seizoen betrok. Zelfs een betaalbare garagebox is geen uitweg uit de misère. In de eerste aflevering zien we hoe hij met Darius afreist naar Alfreds oom ( Katt Williams in een rol die hem op het lijf geschreven is): een misogyne mislukkeling. Op locatie treffen ze de oom, zijn sekspartner en een gigantische kaaiman. De politie komt ook even buurten – wetshandhavers zijn altijd aanwezig, als een soort stoorzender.

Ongemak – zoals ontmoetingen met wetsdienaren – prevaleert ook in het tweede seizoen. Uit die pijnlijke ontmoetingen ontstaat de humor, zoals wanneer Darius Alfreds oom uitlegt dat hij zich wel wil voorstellen, maar dat hij ‘niet gelooft in het concept van tijd’. Oftewel: ze hadden elkaar al eerder ontmoet kunnen hebben. Hoewel het woord ‘eerder’ ook weer gerelateerd is aan tijd en tijdsverloop. Zulke filosofische bespiegelingen maken Atlanta tot een atypisch, experimenteel en virtuoos experiment. Een geweldig geschreven, geacteerde en geregisseerde parabel van mensen van kleur (en de hiphopscene in Atlanta).

Sommige critici merkten over het tweede seizoen op dat Glover – die ook aantreedt als showrunner – heeft gekozen voor een meer conservatieve, lineaire benadering van het verhaal. Die impressie wordt in de eerste aflevering geenszins ondersteund. The Alligator Man – zoals de titel luidt – laat zich omschrijven als een bijkans magisch-realistisch sprookje. Het is de opmaat naar Earns onontkoombare aha-erlebnis: wanneer gaat hij – een briljant denker – nu eens in zichzelf geloven, in plaats van te teren op zijn neef? Die ontwikkeling loopt in zekere zin synchroon aan de carrière van Donald Glover, die op zijn 23 ste begon als schrijver bij 30 Rock, en nu behoort tot de misschien wel grootste televisietalenten in Amerika.