Alles is Van Kooten

Voor haar debuut in Zusje (1995) werd Kim van Kooten (47) van straat geplukt. Nu is ze scenarist en executive producer van de nieuwe VPRO-serie De verschrikkelijke jaren tachtig waarin ze ook nog een kleine rol speelt. Die reeks, gebaseerd op de gelijknamige roman van regisseur Tim Kamps, schetst met humor het decennium van Ronald Reagan, communes, schoudervullingen, demonstraties en foute (synthesizer)muziek. 

Van Kooten: ‘Het was op een bepaalde manier best een donkere periode. Er was woning-nood, angst voor de bom en het communisme, werkloosheid. Gek genoeg lijken de jaren 80 ver weg, een ander universum. En tegelijkertijd voelen ze ook dichtbij: op veel vlakken is er weinig veranderd. Helaas is het nog steeds ingewikkeld om aan een huis te komen, wantrouwen mensen de overheid en hebben jongeren het moeilijk. Door die teleurstellingen hoor ik weleens om me heen: we gaan het heel anders en zelf doen, off-grid wonen, ons terugtrekken in de bossen.’

Over haar ontwikkeling in haar carrière die ervoor zorgde dat ze nu in verschillende hoedanigheden aan De verschrikkelijke jaren tachtig heeft gewerkt zegt Kim van Kooten: ‘Ik voel dat ik meer controle wil hebben over projecten. Bij Tim Kamps is het een ander verhaal: we zijn lang met elkaar bevriend, hebben dezelfde smaak en zijn het letterlijk over alles eens. Maar ik werk nu twin-tig jaar als scenarist, ik weet heel goed wat ik wel en niet wil en lever kwaliteit. Het voelt logisch om meer over die film of serie te zeggen hebben. Want zonder een script is er echt niks. Het heeft een tijdje geduurd voordat ik die verantwoordelijkheid durfde op te eisen. In de praktijk betekent het dat ik me ook bemoei met montage, muziek, casting en kleding.

Heel fijn, alleen ben ik nu veel tijd kwijt met vergaderingen en meetings waardoor er minder voor schrijven overblijft. Ik moet nog zoeken hoe ik daarin de beste balans kan vinden. Binnenkort ga ik aan de slag met een remake van een Deense ziekenhuisserie en dan ga ik dat opnieuw proberen.’

1995 Zusje ‘Ik denk met veel plezier en trots terug aan Zusje. Een rare tijd. Niemand had dat bioscoopsucces verwacht. Ik was 20, zat op de Filmacademie en durfde mezelf geen actrice te noemen. Ik had ook niet het plan om te gaan acteren, ik wilde scenarioschrijver worden. Totdat regisseur Robert Jan Westdijk mij letterlijk van straat plukte zoals wel vaker gebeurde in die periode: zijn collega Eddy Terstall vond zijn acteurs ook op die manier. Zusje was voor mij een soort super-stage, leuk om het maken van een film te zien, en de start van de dubbele carrière die ik tot op dag van vandaag heb.

Serieus: wanneer Robert Jan mij niet had gevraagd, weet ik niet of ik acteur zou zijn geworden. Ik had wel eens in een programma van mijn vader gefigureerd voor de grap en in een filmpje van een mede-student gespeeld. Maar door Zusje ontdekte en voelde ik het plezier van het acteren. Wanneer ik terugdenk aan hoe het toen toeging op die set realiseer ik me dat dat echt niet meer kan anno 2022. Er zitten best pittige seks-scènes in, maar over de aanpak daarvan dacht ik weinig na. Ook omdat niemand dat deed. Onder meer door #metoo en verhalen over machtsmisbruik heb je nu intimiteitscoaches die naakt- of seksscène doorspreken waardoor acteurs zich veiliger voelen. Des-tijds was het: trek je broek uit en doe alsof je seks hebt en stop wanneer ik dat zeg. Lukraak. Ik heb daar gelukkig geen nare gevoelens aan overgehouden, het is meer dat ik me verwonder: we zijn wel van ver gekomen.’

2001 De acteurs ‘Ik werk in De verschrikkelijke jaren 80 met Jacob, en dat deed ik ook in In therapie en in de films Het diner, Alles is familie en De zitting. Daarnaast hebben we samen het toneelstuk Cat on a hot tin roof vertaald. Maar we kwamen elkaar voor het eerst tegen tijdens de opnames van de serie De acteurs waarin zeven mannen en zeven vrouwen werden geïnterviewd over acteren. Onder hen: Halina Reijn, Carice van Houten, Nadja Hüpscher, Thekla Reuten, Aus Greidanus jr., Daan Schuurmans, Waldemar Torenstra en Jacob en ik. Het was een soort estafette-verhaaltje waarin ik door regisseur Bram van Splunteren gekoppeld werd aan Jacob. We kenden elkaar niet persoonlijk. In de scène die ik geschreven had, moesten we elkaar kussen. Dat was onze eer-ste zoen, door mij gescript. Dat moment moet nog ergens op film staan en te zien zijn, wel leuk voor de kinderen. Het duurde niet lang voordat we daarna een relatie kregen.’

Lees verder in VARAgids 6 vanaf bladzijde 21.