À Paris

Na hun zoektocht naar het chanson in Parijs maakten Rob Kemps en Matthijs van Nieuwkerk het gelijknamige, rijk met foto’s geïllustreerde, boek. Een voorpublicatie.

Op mijn achttiende werkte ik bij de friettent van Jos in Best. Een van de jongens die daar werkte was Robert. Zijn moeder Marijke fotografeerde. Zij had mij bij een playbackshow gefotografeerd en op een avond ging ik bij hen op zolder naar het resultaat kijken. Ze hadden muziek opstaan waar iedereen maar met een half oor naar luisterde. Maar opeens hoorde ik iets wat ik nog nooit had gehoord. Zonder er al te dramatisch over te doen zou je kunnen zeggen dat het was alsof ik door de bliksem was getroffen. ‘Wie is dat, die daar zingt?’ vroeg ik. Marijke wist het ook niet. Ze ging voor me in het vakje van de tuner kijken en zei: ‘Jacques Brul, of zoiets. O nee, het is Brel, ik las het verkeerd.’ Dank je wel Marijke, zonder dat moment was ik misschien nooit met hem in aanraking gekomen. Dat zou behoorlijk balen zijn. En misschien zou mijn leven wel heel anders gelopen zijn. Want Brel was voor mij op dat moment een unieke ervaring. Ik voelde gewoon dat dat iets heel bijzonders was. En door Brel ben ik later ook naar Parijs gegaan en heb ik die stad leren kennen.

Het bovenstaande vond ergens in 2003 plaats en Brel is overleden in 1978. Hij was, hoe treurig het ook klinkt, door het grote publiek al een beetje vergeten en de kans dat ik met zijn chansons in aanraking zou komen, was dus redelijk klein. Maar op die avond gebeurde het dus en ik was compleet verkocht. Toen ben ik alles over hem gaan opzoeken en op YouTube zijn muziek gaan beluisteren. Ik ging in die tijd vaak biljarten bij café Amicitia in Best en daar was een gast die een nummer van Julien Clerc aanvroeg, Ce n’est rien. Een heel vrolijk deuntje en dat vond ik ook heel mooi. Hij vroeg of ik van Franse chansons hield. ‘Ik heb thuis een hele collectie,’ zei hij. ‘Als je de volgende week weer komt, dan brand ik wel een cd’tje voor je.’ Een week later kwam hij inderdaad met een cd aan met nummers van Aznavour, Brel, Sardou, veel commerciële hits, maar ook een paar echte chansons. Er ging een wereld voor me open.

De man die voor mij dat cd’tje brandde – hij heet ook Rob – begon een jaar daarna zelf ook een kroeg, het Knooppunt Café in Best. En met hem ging ik na sluitingstijd dan altijd naar chansons luisteren. Dan zaten we lekker nog wat na te pilsen en draaiden we al die Franse helden. Op het eind draaiden we dan ook nog wel eens Eddy Wally. Om de druk eraf te halen, zal ik maar zeggen. Op een gegeven moment was ik zo vertrouwd geraakt met het werk van Brel dat ik in de kroeg nummers als Bruxelles en Madeleine gewoon mee ging zingen. En dat ging best lekker. Maar ik wist niet wat ik zong. We zetten gewoon die plaat op en ik had het zo vaak gehoord dat ik alles mee kon doen. Maar dus zonder dat ik wist waar het over ging.

De jaren daarna draaide ik iedere dag chansons. Ik bleef ze ook in de kroeg zingen. En door een boek dat ik van mijn vader had gekregen – met de vertaalde songteksten van Brel – wist ik nu ook wat Brel zong. Het vervelende was: als ik iets nieuws hoorde, wist ik niet waarover het ging. Daar baalde ik van.

Lees verder in VARAgids 48 vanaf bladzijde 32.